Eγκεφαλικό επεισόδιο, συμπτώματα, πρόληψη και θεραπεία.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης που συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο εκρήγνυται ή πιο συχνά όταν αναπτύσσεται ένα μπλοκάρισμα.

Χωρίς θεραπεία, τα κύτταρα του εγκεφάλου γρήγορα αρχίζουν να πεθαίνουν. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μια σοβαρή αναπηρία ή θάνατος. Εάν ένα αγαπημένο πρόσωπο παρουσιάσει συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου, ζητήστε ιατρική βοήθεια χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση.

Τα σημάδια ενός εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να περιλαμβάνουν:

* Αιφνίδιο μούδιασμα ή αδυναμία του σώματος, ιδιαίτερα στη μία πλευρά

* Ξαφνικές αλλαγές όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια, ή δυσκολία στην κατάποση

* Αιφνίδιoς, σοβαρός πονοκέφαλος με άγνωστη αιτία

* Ξαφνικό πρόβλημα με ζάλη ή περπάτημα χωρίς ισορροπία

* Ξαφνική σύγχυση, δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση των άλλων

Αν παρατηρηθούν κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα καλέστε άμεσα τις Πρώτες Βοήθειες.

Τεστ εγκεφαλικού: Μίλησε, κινήσου, χαμογέλασε

Για να διαπιστώσετε αν κάποιος έχει πάθει εγκεφαλικό, μπορείτε να κάνετε ένα γρήγορο τεστ.

Πρόσωπο: Ζητήστε από το άτομο να χαμογελάσει. Μήπως γέρνει το χαμόγελο από τη μία πλευρά;

Ακρα: Μήπως το άτομο δεν μπορεί να σταθεί όρθιο και τα χέρια ή τα πόδια του κρέμονται σα να έχουν παραλύσει;

Ομιλία: Μπορεί το άτομο να επαναλάβει μια απλή πρόταση; Μήπως μπερδεύει τις λέξεις;

Χρόνος: O χρόνος είναι υπερ-πολύτιμος στην περίπτωση του εγκεφαλικού. Μην καθυστερήσετε ούτε λεπτό να ειδοποιήσετε τις Πρώτες Βοήθειες.

Oι Αμερικανοί έχουν «κωδικοποιήσει» αυτά τα συμπτώματα του εγκεφαλικού και την γρήγορη αντίδραση που θα πρέπει να ακολουθήσει με τέσσερα γράμματα που υποδηλώνουν την ταχύτητα ανταπόκρισης. F.A.S.T. Δηλαδή: F (face-πρόσωπο) Α(arm-βραχίονας) S (speech-oμιλία) Τ (time-χρόνος)

Χρόνος ίσον εγκεφαλική βλάβη

Στο εγκεφαλικό, ακόμα και το δευτερόλεπτο μετράει σε ό,τι έχει να κάνει με τη θεραπεία και τη μη καταστροφή εγκεφαλικών κυττάρων. Οταν τα κύτταρα στερούνται το οξυγόνο πεθαίνουν μέσα σε λίγα λεπτά. Υπάρχουν θρομβολυτικά φάρμακα που μπορούν να περιορίσουν βλάβες στον εγκέφαλο, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν εντός τριών ωρών από το ξεκίνημα των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού επεισοδίου. Μόλις ο εγκεφαλικός ιστός πεθάνει, τα μέρη του σώματος που ελέγχονται από την συγκεκριμένη περιοχή σταματούν να λειτουργούν σωστά. Αυτός είναι και ο λόγος που το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί μία από τις κορυφαίες αιτίες της μακροπρόθεσμης αναπηρίας.

Η διάγνωση του εγκεφαλικού

Οταν κάποιος με συμπτώματα εγκεφαλικού φτάσει στα έκτακτα περιστατικά, το πρώτο βήμα θα είναι να καθοριστεί το είδος του επεισοδίου. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι και δεν αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο. Μια αξονική τομογραφία μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να καθορίσουν αν τα συμπτώματα προέρχονται από μια μπλοκαρισμένη αρτηρία, ή από μια αρτηρία που αιμορραγεί. Πρόσθετες εξετάσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να βρουν τη θέση ενός θρόμβου αίματος ή μιας αιμορραγίας μέσα στον εγκέφαλο.

Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο

Ο πιο κοινός τύπος εγκεφαλικού επεισοδίου είναι γνωστός ως ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Σχεδόν εννέα στα δέκα εγκεφαλικά εμπίπτουν σ' αυτή την κατηγορία. Ο ένοχος είναι ένας θρόμβος αίματος που εμποδίζει ένα αιμοφόρο αγγείο στο εσωτερικό του εγκεφάλου. Ο θρόμβος μπορεί να αναπτυχθεί επί τόπου ή να ταξιδέψει μέσω του αίματος σε άλλα μέρη του σώματος.

Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο

Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια είναι λιγότερο συχνά, αλλά είναι πιο πιθανό να αποβούν μοιραία. Συμβαίνουν όταν ένα αποδυναμωμένο αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο εκρήγνυται. Το αποτέλεσμα είναι η αιμορραγία στο εσωτερικό του εγκεφάλου που μπορεί να είναι δύσκολο να σταματήσει.

«Μίνι» εγκεφαλικό επεισόδιο

Ενα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο που συχνά αποκαλείται «μίνι εγκεφαλικό επεισόδιο» είναι περισσότερο σαν μια μικρή «κλήση». Η ροή του αίματος αναχαιτίζεται προσωρινά σε ένα τμήμα του εγκεφάλου, προκαλώντας συμπτώματα παρόμοια με ένα πραγματικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Οταν το αίμα ρέει και πάλι, τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Ενα «μίνι» εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να συμβεί σύντομα. Είναι απαραίτητο να δείτε το γιατρό σας αν νομίζετε ότι έχετε ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο. Υπάρχουν θεραπείες για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.

Τι προκαλεί ένα εγκεφαλικό επεισόδιο

Μια κοινή αιτία του εγκεφαλικού επεισοδίου είναι η αθηροσκλήρωση – σκλήρυνση των αρτηριών. Πλάκα κατασκευασμένη από λίπος, χοληστερόλη, ασβέστιο και άλλες ουσίες συσσωρεύεται στις αρτηρίες, αφήνοντας λίγο χώρο για τη ροή του αίματος. Ενας θρόμβος αίματος μπορεί να κατοικήσει σ' αυτό το στενό χώρο και να προκαλέσει ένα ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η αθηροσκλήρωση καθιστά ευκολότερη τη δημιουργία θρόμβου. Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια συχνά προκύπτουν από μη ελεγχόμενη υψηλή αρτηριακή πίεση που προκαλεί την έκρηξη μιας αποδυναμωμένης αρτηρίας.

Παράγοντες κινδύνου:  Χρόνιες προϋποθέσεις

Ορισμένες χρόνιες παθήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτές περιλαμβάνουν:

* Υψηλή αρτηριακή πίεση

* Υψηλή χοληστερόλη

* Διαβήτη

* Παχυσαρκία

Η λήψη μέτρων για τον έλεγχο αυτών των καταστάσεων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο.

Παράγοντες κινδύνου: Συμπεριφορές

Ορισμένες συμπεριφορές αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, όπως:

* Κάπνισμα

* Μικρή ή ελάχιστη σωματική δραστηριότητα

* Υπερβολική χρήση αλκοόλ

Παράγοντες κινδύνου: Δίαιτα

Η κακή διατροφή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας λίπους και η χοληστερόλη μπορούν να οδηγήσουν σε αρτηρίες που στενεύουν λόγω συσσώρευσης πλάκας. Το πολύ αλάτι μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση. Και η πρόσληψη πολλών θερμίδων μπορεί να οδηγήσει στην παχυσαρκία. Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, καθώς και τα ψάρια μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Παράγοντες κινδύνου που δεν μπορείτε να ελέγξετε

Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου είναι πέρα από τον έλεγχό σας, όπως η γήρανση, ή το οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου. Το φύλο παίζει επίσης ρόλο, με τους άνδρες να είναι περισσότερο πιθανό να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο. Ωστόσο, στις περιπτώσεις των γυναικών τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι συχνότερα θανατηφόρα, απ' ό,τι είναι στους άνδρες.

Επείγουσα Θεραπεία

Στην περίπτωση του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, η επείγουσα θεραπεία επικεντρώνεται στην αποκατάσταση της ροής του αίματος. Ενα θρομβολυτικό φάρμακο είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στη διάλυση θρόμβων και την ελαχιστοποίηση μακροπρόθεσμων βλαβών, αλλά πρέπει να δοθεί μέσα σε τρεις ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια είναι πιο δύσκολο να τα διαχειριστεί κανείς. Η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως την προσπάθεια ελέγχου για την υψηλή πίεση του αίματος, την αιμορραγία και το οίδημα στον εγκέφαλο.

Η μακροχρόνια βλάβη

Το αν ένα εγκεφαλικό επεισόδιο θα προκαλέσει μακροχρόνια βλάβη, εξαρτάται από τη σοβαρότητά του και από το πόσο γρήγορα η θεραπεία θα σταθεροποιήσει τον εγκέφαλο. Το είδος της βλάβης εξαρτάται από το σημείο του εγκεφάλου όπου συνέβη το εγκεφαλικό. Τα συνήθη προβλήματα μετά το εγκεφαλικό, περιλαμβάνουν μούδιασμα στα χέρια ή τα πόδια, δυσκολία στο περπάτημα, προβλήματα όρασης, δυσκολία στην κατάποση και προβλήματα με την ομιλία και την κατανόηση. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι μόνιμα, αλλά πολλοί άνθρωποι ανακτούν τις περισσότερες από τις προϋπάρχουσες δεξιότητές τους.

Λογοθεραπεία

Η αποκατάσταση είναι το κεντρικό στοιχείο της διαδρομής στη διαδικασία της ανάκτησης. Αυτή βοηθά τους ασθενείς να ανακτήσουν τις χαμένες τους δεξιότητες και να μάθουν να αντισταθμίζουν τις βλάβες που δεν μπορούν να αναιρεθούν. Ο στόχος είναι να βοηθηθεί ο ασθενής να ανακτήσει όσο μεγαλύτερο κομμάτι της ανεξαρτησίας του γίνεται. Για τους ανθρώπους που έχουν πρόβλημα ομιλίας, η λογοθεραπεία είναι απαραίτητη. Ενας λογοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς που έχουν δυσκολία και στην κατάποση.

Φυσικοθεραπεία

Η μυϊκή αδυναμία, καθώς και τα προβλήματα ισορροπίας είναι πολύ συχνά μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτό μπορεί να επηρεάσει το περπάτημα αλλά και τις άλλες καθημερινές δραστηριότητες. Η φυσικοθεραπεία είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να ανακτηθεί η δύναμη, η ισορροπία και ο συντονισμός. Για τις λεπτές κινητικές δεξιότητες, όπως η χρησιμοποίηση μαχαιριού, πιρουνιού, το γράψιμο, τα κούμπωμα των κουμπιών ενός πουκαμίσου, μπορεί να βοηθήσει η εργοθεραπεία.

Ψυχοθεραπεία

Είναι σύνηθες για τους επιζήσαντες ενός εγκεφαλικού επεισοδίου και τους οικείους τους, να βιώνουν ένα ευρύ φάσμα έντονων συναισθημάτων, όπως ο φόβος, ο θυμός, η ανησυχία και η θλίψη. Ενας ψυχολόγος, ή σύμβουλος ψυχικής υγείας μπορεί να προσφέρει στρατηγικές για την αντιμετώπιση αυτών των συναισθημάτων. Ενας θεραπευτής μπορεί επίσης να σημειώσει ενδείξεις κατάθλιψης, η οποία εμφανίζεται συχνά σε ανθρώπους που αναρρώνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πρόληψη

Οι άνθρωποι που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο πρέπει να λάβουν μέτρα για να αποφευχθεί τυχόν επανάληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου:

Τέτοια μέτρα είναι:

* Σταμάτημα του καπνίσματος

* Ασκηση για τη διατήρηση υγιούς βάρους

* Περιορισμός αλκοόλ και αλατιού

* Υγιεινή διατροφή με περισσότερα λαχανικά, ψάρια και δημητριακά ολικής αλέσεως

Φάρμακα

Για τα άτομα με υψηλό κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου οι γιατροί συστήνουν συχνά φάρμακα για τη μείωση αυτού του κινδύνου. Αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα συμπεριλαμβανομένης της ασπιρίνης, προκειμένου να αποτρέψουν τα αιμοπετάλια να κολλήσουν μεταξύ τους σχηματίζοντας θρόμβους. Αντιπηκτικά φάρμακα, όπως η βαρφαρίνη, μπορεί να χρειαστούν για να προφυλάξουν από το εγκεφαλικό επεισόδιο ορισμένους ασθενείς. Τέλος, αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει φάρμακα για να μειωθεί.

Χειρουργική επέμβαση

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι αποτέλεσμα μιας στένωσης της καρωτίδας αρτηρίας -τα αιμοφόρα αγγεία ταξιδεύουν σε κάθε πλευρά του λαιμού για να μεταφέρουν το αίμα προς τον εγκέφαλο. Οι άνθρωποι που είχαν ένα ήπιο εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο που οφείλεται στο συγκεκριμένο πρόβλημα, μπορούν να επωφεληθούν από τη χειρουργική επέμβαση που είναι γνωστή ως καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή. Αυτή η διαδικασία αφαιρεί την πλάκα από την επένδυση των καρωτίδων αρτηριών και μπορεί να αποτρέψει νέα εγκεφαλικά επεισόδια.

Μπαλονάκι και Stent

Οι γιατροί μπορούν επίσης να αντιμετωπίσουν μια φραγμένη καρωτίδα αρτηρία χωρίς μείζονα χειρουργική επέμβαση, αλλά με μια διαδικασία που ονομάζεται αγγειοπλαστική. Αυτή περιλαμβάνει την προσωρινή εισαγωγή ενός καθετήρα στην αρτηρία και φουσκώνοντας ένα μικροσκοπικό μπαλονάκι να διευρύνει την περιοχή που στενεύει από την πλάκα. Ενας μεταλλικός σωλήνας που ονομάζεται stent μπορεί να εισαχθεί και να τοποθετηθεί εκεί για να κρατήσει την αρτηρία ανοιχτή.

ΠΗΓΗ: www.medinova.gr