Ό,τι χρειάζεται να γνωρίζετε για την ηπατοσπληνομεγαλία.

Η ηπατοσπληνομεγαλία είναι μια κατάσταση που προκαλεί διόγκωση και μεγέθυνση του ήπατος και του σπλήνα. Συνήθως οι γιατροί χρησιμοποιούν τον όρο «σύνδρομο ηπατοσπληνομεγαλίας», ο οποίος περιλαμβάνει μια ολόκληρη σειρά κλινικών και παθολογικών συμπτωμάτων.
Ο όρος «μεγαλία» στο τέλος ενός οργάνου υποδεικνύει ότι κάτι είναι ασυνήθιστα μεγάλο.

Επειδή τόσο ο (η) σπλήνας, όσο και το ήπαρ παίζουν ουσιαστικό ρόλο στο σώμα, είναι σημαντικό να εντοπιστούν και να διορθωθούν οι υποκείμενες αιτίες της ηπατοσπληνομεγαλίας.

Αιτίες

Αρκετές παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν ηπατοσπληνομεγαλία. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• λοιμώξεις όπως η ηπατίτιδα C, η σύφιλη ή η σήψη από σημαντική βακτηριακή λοίμωξη

• χρόνια ηπατική νόσο με πυλαία υπέρταση

• καρκίνους, όπως η αμυλοείδωση ή η σαρκοείδωση

• ιός HIV

• λευχαιμία

• λέμφωμα

• κακοήθης αναιμία

• ακρομεγαλία

• δρεπανοκυτταρική αναιμία

• συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

• θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία)

• θυρεοτοξίκωση

• τραύμα, όπως ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα που επηρέασε τον σπλήνα και το ήπαρ

Η διόγκωση του ήπατος μπορεί επίσης να προκαλέσει διόγκωση του σπλήνα, επειδή τα δύο όργανα είναι κοντά το ένα στο άλλο. Οταν το ήπαρ αυξάνεται σε μέγεθος, ασκεί επιπλέον πίεση στον σπλήνα. Αυτή η πίεση επηρεάζει τη ροή του αίματος προς τον σπλήνα, η οποία μπορεί να τον αναγκάσει να διογκωθεί και να γίνει μεγαλύτερος. Επίσης, ο σπλήνας είναι υπεύθυνος για το φιλτράρισμα των βακτηρίων και των ιών, όταν αυτά προκαλούν προβλήματα με το ήπαρ, μπορούν επίσης να επηρεάσουν και τον σπλήνα.

Παράγοντες κινδύνου

Οι γιατροί μπορεί να είναι σε θέση να διαγνώσουν την ηπατοσπληνομεγαλία πιο εύκολα, εάν ένα άτομο έχει μερικούς από τους ακόλουθους παράγοντες κινδύνου:

• διαβήτη

• υψηλή χοληστερόλη

• χρήση αλκοόλ ή εθισμό στο αλκοόλ

• ιστορικό χρήσης κοινής με άλλα άτομα σύριγγας

• βάρος μεγαλύτερο του κανονικού

Ενα άτομο με αυτούς τους παράγοντες κινδύνου πρέπει να μιλήσει στο γιατρό του για το πώς μπορεί να βελτιώσει την υγεία του ήπατος και να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ηπατοσπληνομεγαλίας.

Συμπτώματα

Η ηπατοσπληνομεγαλία εμφανίζεται όταν το ήπαρ και ο σπλήνας είναι πολύ μεγαλύτερα από το τυπικό τους μέγεθος. Συνήθως, ένα άτομο δεν μπορεί να αισθανθεί τα όρια του ήπατος ή του σπλήνα στο στομάχι του, όταν αυτά τα όργανα είναι στο φυσιολογικό τους μέγεθος. Αλλά εάν κάποιος έχει ηπατοσπληνομεγαλία, μπορεί τυπικά να αισθανθεί αυτά τα όργανα.

Ο μέσος ενήλικος σπλήνας ζυγίζει περίπου 100 έως 250 γραμμάρια. Από κάτω προς τα κάτω, ο σπλήνας έχει μήκος περίπου 11 εκατοστά. Ωστόσο, όταν ένα άτομο έχει μεγεθυμένο σπλήνα, αυτός μπορεί να ζυγίζει περισσότερα από 400 γραμμάρια και να έχει μήκος μεγαλύτερο από 13 εκατοστά. Εάν ένα άτομο έχει εξαιρετικά έντονη σπληνομεγαλία, ο σπλήνας μπορεί να ζυγίζει μεταξύ 500 και 1.000 γραμμάρια.

Ενα υγιές ήπαρ ζυγίζει περίπου 1,4 έως 1,5 κιλό στους άνδρες και 1,2 έως 1,4 κιλό στις γυναίκες. Το ήπαρ έχει συνήθως μήκος 16 εκατοστά ή λιγότερο, αλλά ένα μεγεθυμένο ήπαρ μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερο από αυτό.

Οταν το ήπαρ και ο σπλήνας διογκωθούν, δεν μπορούν να λειτουργήσουν όπως συνήθως. Αυτό μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν:

• καφέ ούρα

• κόπρανα που μοιάζουν με πηλό στην υφή και το χρώμα

• πρησμένη κοιλιά

• πυρετό

• κνησμό

• ίκτερο ή κιτρίνισμα των ματιών και του δέρματος

• ανεξήγητη κόπωση

• πόνο, ειδικά στο άνω δεξιό τμήμα του στομάχου

• εμετό

Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά, ανάλογα με την υποκείμενη αιτία τους.

Ηπατοσπληνομεγαλία στα παιδιά

Τα παιδιά μπορούν επίσης να βιώσουν ηπατοσπληνομεγαλία. Μερικά από τα πιθανά αίτια της ηπατοσπληνομεγαλίας στα παιδιά περιλαμβάνουν:

• ασθένειες λυσοσωμικής αποθήκευσης, οι οποίες είναι ηπατικές ενζυμικές δυσλειτουργίες, όπως η αδυναμία επεξεργασίας του γλυκοκερεβροσίδιου

• ελονοσία

• σηψαιμία ή σοβαρή βακτηριακή λοίμωξη

• θαλασσαιμία

Διάγνωση

O γιατρός θα αρχίσει τη διάγνωση της ηπατοσπληνομεγαλίας αξιολογώντας, τόσο το ιατρικό ιστορικό του ασθενή, όσο και τα σημερινά του συμπτώματα. Θα κάνει μία φυσική εξέταση, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην κοιλιά, ανιχνεύοντας σημάδια τυχόν διεύρυνσης οργάνων. Θα επιχειρήσει να αισθανθεί αν η κοιλιά είναι πρησμένη ή αν αισθάνεται το ήπαρ και τον σπλήνα.

Παράλληλα, θα ζητήσει και αρκετές διαγνωστικές εξετάσεις, για να προσδιορίσει την πιθανότερη αιτία ηπατοσπληνομεγαλίας. Αυτές οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:

Εξετάσεις αίματος. Αυτές περιλαμβάνουν πλήρη αιματολογικό έλεγχο, εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας και εξετάσεις για παράγοντες πήξης του αίματος.

Απεικονιστικές εξετάσεις. Μια αξονική τομογραφία (CT) ή υπερηχογράφημα μπορεί να βοηθήσει έναν γιατρό να καθορίσει εάν ένας όγκος ή ένα απόστημα προκαλεί το πρήξιμο. Οι εξετάσεις απεικόνισης μπορούν επίσης να δείξουν πόσο μεγάλο είναι το ήπαρ και ο σπλήνας.

Βιοψία. Ο γιατρός μπορεί να αφαιρέσει χειρουργικά ένα μικρό κομμάτι ιστού του ήπατος για να προσδιορίσει εάν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα.

Θεραπεία

Οι θεραπείες για την ηπατοσπληνομεγαλία ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με την αιτία της διεύρυνσης του οργάνου. Η αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας συνήθως συμβάλλει στη μείωση του μεγέθους των οργάνων.

Ειδικά φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία πολλών από τα αίτια της ηπατοσπληνομεγαλίας, συμπεριλαμβανομένης της αναιμίας, του HIV, της ηπατικής νόσου και των μολύνσεων. Ο ασθενής μπορεί επίσης να χρειαστεί να κάνει προσαρμογές στη διατροφή του.

Εάν υπάρχει καρκινικός όγκος που επηρεάζει το ήπαρ ή τον σπλήνα, ο γιατρός θα συστήσει την απομάκρυνση του όγκου και τη χρήση χημειοθεραπείας ή θεραπειών ακτινοβολίας για να αποτρέψει την επιστροφή του καρκίνου.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένας γιατρός μπορεί να συστήσει χειρουργική αφαίρεση της σπλήνας και ενός τμήματος του ήπατος.

Ενώ οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν χωρίς τον σπλήνα, δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς το συκώτι. Τα άτομα με σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις που σχετίζονται με την ηπατοσπληνομεγαλία, μπορεί να χρειαστεί να κάνουν μεταμόσχευση ήπατος.

ΠΗΓΗ: www.medinova.gr