Κοροναϊός: Ποιος είναι ο λόγος που μεταδίδεται τόσο εύκολα

O δρόμος προς την δημιουργία εμβολίου για την πανδημία του κοροναϊού είναι σαφές πως δεν μπορεί παρά να ξεκινήσει από την κατανόηση του ιού.

Όσο ο αριθμός των νεκρών από τον SARS-CoV-2 μεγαλώνει, τόσο εντείνονται και η επιστημονική κοινότητα επιδίδεται σε αγώνα δρόμου, προκειμένου να εντοπίσει τόσο τα γενετικά και δομικά χαρακτηριστικά του όσο και τις πιθανές «οδούς» που χρησιμοποιεί για να εισβάλλει στους ανθρώπινους ιστούς.

Όπως εξηγεί ο δρ Ντέιβιντ Βέεσλερ, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον στο Σιάτλ και κύριος συγγραφέας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο bioRxiv, «η κατανόηση για τη μεταδοτικότητα του ιού είναι το κλειδί για την πρόληψη και την αναχαίτιση της μολυσματικότητάς του».

Όπως έχει διαπιστωθεί ο νέος κοροναϊός μεταδίδεται πιο εύκολα από τον SARS και έχει ως τώρα μολύνει δεκαπλάσιο αριθμό ατόμων.

Η μέχρι τώρα έρευνα έχει εντοπίσει ένα υποδοχέα στις κυτταρικές μεμβράνες και μία πρωτεΐνη σε σχήμα ακίδας που προσδένεται σ' αυτές. Η διαδικασία αυτή ενεργοποιείται από συγκεκριμένα κυτταρικά ένζυμα. Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη διαφέρει από τους «στενούς συγγενείς» της και έχει κάποιο σημείο που ενεργοποιείται από ένα κυτταρικό ένζυμο-ξενιστή, την φουρίνη.

«Η φουρίνη υπάρχει σε πολλούς ανθρώπινους ιστούς, στο ήπαρ και στο λεπτό έντερο. Αυτό σημαίνει ότι ο ιός έχει την δυνατότητα να επιτεθεί σε πολλά όργανα». αναφέρει ο Βέεσλερ.

Το γεγονός αυτό μπορεί να εξηγήσει και μέρος της συμπτωματολογίας των ατόμων που έχουν μολυνθεί από τον κοροναϊό, όπως η ηπατική ανεπάρκεια, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο SARS, όσο και άλλοι κοροναϊοί της ιδίας οικογένειας με τον SARS-CoV-2 δεν έχουν σημεία ενεργοποίησης της φουρίνης.

Σύμφωνα με τον Γκάρι Γουίτακερ, ιολόγο στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης, το σημείο ενεργοποίησης της φουρίνης διαφοροποιεί σημαντικά τον κοροναϊό από τον SARS ως προς τον τρόπο εισβολής στα κύτταρα και πιθανόν να επηρεάζει την σταθερότητά του, επομένως και τη μεταδοτικότητα.

Τέτοια σημεία υπάρχουν και σε άλλους ιούς που εξαπλώνονται εύκολα μεταξύ των ανθρώπων, ανάμεσά τους και στελέχη της εποχικής γρίπης, ωστόσο σ' αυτούς το σημείο ενεργοποίησης εντοπίζεται στην πρωτεΐνη αιμοσυγκολλητίνη.

Ωστόσο, ενώ αρκετές επιστημονικές ομάδες έχουν επίσης εντοπίσει το σημείο ενεργοποίησης ως αυτό που κάνει τον κοροναϊό να μεταδίδεται τόσο εύκολα, υπάρχουν και ερευνητές που είναι επιφυλακτικοί ως προς το ρόλο του.

«Δεν ξέρουμε ακόμα, αν πρόκειται για κάτι σημαντικό ή όχι», λέει ο Τζέισον ΜακΛίλαν, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και συγγραφέας μελέτης για την δομική ανάλυση του κοροναϊού που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science.

Υπάρχουν και επιστήμονες που είναι επιφυλακτικοί σε ό,τι αφορά τη σύγκριση των σημείων ενεργοποίησης της φουρίνης στο νέο κοροναϊό με αυτών των στελεχών της γρίπης: «Η αιμοσυγκολλητίνη στην επιφάνεια των ιών της γρίπης δεν είναι παρόμοια ή δεν σχετίζεται με την πρωτεΐνη-ακίδα στους κοροναϊούς», λέει ο Πίτερ Γουάιτ, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας.

«Και ο ιός της εποχικής γρίπης έχει προκαλέσει στο παρελθόν μια από τις πιο θανατηφόρες πανδημίες, αυτή του 1918 της Ισπανικής Γρίπης, χωρίς να έχει σημείο ενεργοποίησης της φουρίνης», υπενθυμίζει ο Λι Γιουν Ρονγκ, ιολόγος στο Νοσοκομείο Ιλινόις στο Σικάγο.

Πάντως, η ομάδα του δρ Γουίτακερ εξηγεί ότι το σημείο ενεργοποίησης του νέου κοροναϊού πρέπει να ελεγχθεί σε κυτταρικά και ζωικά μοντέλα: «Οι κοροναϊοί είναι απρόβλεπτοι και όσο και καλές να είναι οι εικασίες που κάνουμε πολύ συχνά δεν επαληθεύονται», αναφέρει, ενώ η ομάδα του προσπαθεί να δει πώς μπορεί να αφαιρέσει ή να τροποποιήσει το σημείο που επηρεάζει τη λειτουργία της πρωτεΐνης σε σχήμα ακίδας του SARS-CoV-2.

Από την πλευρά του ο δρ ΜακΛίλαν έχει εντοπίσει ένα ακόμα χαρακτηριστικό που μπορεί να εξηγήσει γιατί ο κοροναϊός μολύνει με τόσο μεγάλη επιτυχία τα ανθρώπινα κύτταρα. Πειράματα που έκανε έδειξαν ότι η πρωτεΐνη σε σχήμα ακίδας προσδένεται στο μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης 2  (ACE2), τουλάχιστον δέκα φορές πιο «σφιχτά» από την πρωτεΐνη του SARS.

Και η ομάδα του δρ. Βέεσλερ διαπίστωσε επίσης ότι η πρωτεΐνη-ακίδα συνδέεται άμεσα με τον υποδοχέα ACE2, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο υποδοχέας αυτός είναι ένας άλλος πιθανός στόχος για εμβόλια ή θεραπείες. Για παράδειγμα, ένα φάρμακο που μπλοκάρει τον ACE2 μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολο για τους κοροναϊούς να εισέλθουν στα κύτταρα.

ΠΗΓΗ : www.medinova.gr