Σκλήρυνση κατά πλάκας: Η νόσος με τα απρόβλεπτα συμπτώματα!
Η σκλήρυνση κατά πλάκας ή αλλιώς πολλαπλή σκλήρυνση (MS) είναι μία αυτοάνοσης αιτιολογίας πάθηση που πλήττει το κεντρικό νευρικό σύστημα του σώματος. Πρόκειται για μία χρόνια νόσο που εξελίσσεται σταδιακά, ενώ με τις σύγχρονες φαρμακευτικές αγωγές και τη φυσικοθεραπεία η εξέλιξη αυτή μπορεί να καθυστερήσει πολλά χρόνια.
Η νόσος επηρεάζει τον εγκέφαλο, το νωτιαίο μυελό και τα οπτικά νεύρα. Προκαλεί προβλήματα στην όραση, στην ισορροπία, στον έλεγχο των μυών αλλά και σε άλλες βασικές κινητικές λειτουργίες.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να κάνει την εμφάνισή της σε οποιαδήποτε ηλικία, ωστόσο τα μεγαλύτερα ποσοστά φαίνεται να παρουσιάζονται από την ηλικία της εφηβείας μέχρι τα 45 χρόνια, με τις γυναίκες να νοσούν πιο συχνά από τους άνδρες.
Μπορεί η ΣκΠ να ξεκινάει στην μικρή ηλικία με την εκδήλωση των συμπτωμάτων σε πιο προχωρημένη ηλικία. Όσον αφορά τη διαλείπουσα μορφή της πολλαπλής σκλήρυνσης, που είναι η πιο συχνή, η ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι τα 29-31 έτη.
Συμπτώματα σκλήρυνσης κατά πλάκας
Τα συμπτώματα της ασθένειας διαφέρουν ανάλογα με το μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζεται. Τα συνηθέστερα είναι η Θολή όραση, Δυσκολία στη βάδιση, Κόπωση και εξάντληση, Σπασμοί και αδυναμία μυών, Σεξουαλικές διαταραχές ,Πόνος , Μουδιάσματα, Μυρμήγκιασμα , Αδυναμία ελέγχου της ουροδόχου κύστης , Κατάθλιψη , Αδύναμη μνήμη.
Συγκεκριμένα:
• Μυϊκά: Μυϊκοί σπασμοί, δυσκολίες στην κίνηση και αστάθεια
• Μάτια: Διπλωπία, μείωση της όρασης, μη ελεγχόμενες κινήσεις ματιών
• Έντερο & ουροδόχος κύστη: Λοιμώξεις ουροποιητικού, συχνοουρία, δυσκοιλιότητα, διάρροια
• Μούδιασμα ή πόνος σε διάφορα μέρη του σώματος
• Ομιλία: κακή άρθρωση και πεσμένος τρόπος ομιλίας, δυσκολία στο μάσημα/κατάποση
• Εγκέφαλος: κατάθλιψη, ζάλη, απώλεια ακοής, μειωμένη όρεξη για σεξουαλική δραστηριότητα
Όλα τα παραπάνω συμπτώματα αξιολογούνται μόνον εάν η διάρκεια τους ξεπερνά τις 24 ώρες. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα, ωστόσο η Μαγνητική Τομογραφία εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού, η μελέτη του εγκεφαλονωτιαίου υγρού καθώς και τα προκλητά δυναμικά ενισχύουν και επιβεβαιώνουν την παρουσία της νόσου.
Η πρόγνωση της νόσου έχει αλλάξει σημαντικά προς το καλύτερο τα τελευταία 20 χρόνια με την ανακάλυψη των ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων (ιντερφερόνες, οξική γλατιραμέρη, ναταλιζουμάμπη, φινγκολιμόδη κλπ). Επιπλέον, αναμένεται να κυκλοφορήσουν και στην χώρα μας άλλα τέσσερα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα στο εγγύς μέλλον.
Παράγοντες κινδύνου και αίτια σκλήρυνσης κατά πλάκας
Τα αίτια που ενοχοποιούνται για την πρόκληση της νόσου δεν είναι τόσο σαφή. Πρόκειται για ένα συνδυασμό περιβαλλοντικών, γενετικών και κληρονομικών παραγόντων. Εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται εναντίον της μυελίνης, που περιβάλλει τα νεύρα για να τα προστατεύσει. Χωρίς αυτό το περίβλημα τα νεύρα καταστρέφονται, οδηγώντας σε μια σειρά από συμπτώματα.
Μπορεί τα αίτια να μην είναι γνωστά, ωστόσο υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν την εμφάνισή της. Τα γονίδια, το κάπνισμα και η λοίμωξη από ορισμένους ιούς όπως ο Epstein-Barr φαίνεται ότι ενοχοποιούνται για την αύξηση του κινδύνου, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί επιστημονικώς κάτι τέτοιο. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει και η βιταμίνη D στην πρόληψη και στην προστασία από τη νόσο.
