Τι συμβαίνει στη Σκλήρυνση κατά Πλάκας; Ποιους απειλεί; Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται;

10000 Έλληνες υποφέρουν από σκλήρυνση κατά πλάκας, μία νευροεκφυλιστική νόσο του κεντρικού νευρικού συστήματος. Καθώς είναι αυτοάνοση οι ειδικοί δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς προκαλείται, ξέρουν μόνο ότι ο οργανισμός για κάποιο λόγο επιτίθεται στον εαυτό του. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η σκλήρυνση κατά πλάκας δεν είναι μεταδοτική ασθένεια, δεν είναι ψυχική διαταραχή, δεν είναι κληρονομική πάθηση. Παρ' όλα αυτά η έρευνα αλλά και οι ελπίδες για την αντιμετώπισή της προχωρούν.

Τι συμβαίνει στη σκλήρυνση κατά πλάκας

Το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στη μυελίνη του κεντρικού νευρικού συστήματος, δηλαδή τη στοιβάδα, που περιβάλλει και προστατεύει τις νευρικές ίνες, που ευθύνονται για τη μετάδοση σημάτων σε άλλα μέρη του οργανισμού. Όταν η μυελίνη φθαρεί ή καταστραφεί τα νευρικά ερεθίσματα επιβραδύνονται ή δεν μεταδίδονται και καθόλου. Η καταστροφή της μυελίνης μπορεί να προσβάλει τόσο τα κινητικά όσο και τα αισθητικά νεύρα του κεντρικού νευρικού συστήματος και έτσι μπορεί να επιδράσει στην κίνηση, στην αφή ή στις άλλες αισθήσεις.

Ποιους απειλεί

Από την ασθένεια αυτή πλήττονται για πρώτη φορά άνθρωποι ανάμεσα στα 20 και τα 50. Στις γυναίκες η πάθηση εμφανίζεται έως και δύο φορές συχνότερα από ότι στους άνδρες.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται

Τα συμπτώματα της νόσου διαφέρουν πολύ από ασθενή σε ασθενή και είναι ανάλογα με τα νεύρα, που έχουν προσβληθεί. Μερικά συμπτώματα είναι: η διπλωπία ή το θάμπωμα στα μάτια, η αδυναμία ή ανικανότητα του ενός ή και των δύο άκρων, η αλλαγή στην αίσθηση των χεριών ή των ποδιών (π.χ. μούδιασμα, που συχνά περιγράφεται “σαν να περπατώ πάνω σε βαμβάκι”), η ζάλη ή η αστάθεια, η δυσανάλογη κούραση, η ανάγκη για συχνή ή επιτακτική ούρηση ή η δυσκολία ούρησης αλλά και άλλα που δεν είναι τόσο εμφανή όπως η κούραση, η εναλλαγή διάθεσης, η απώλεια πρόσφατης μνήμης και η δυσκολία συγκέντρωσης.

Υπάρχει θεραπεία;

Μέχρι στιγμής δεν έχει ανακαλυφθεί η οριστική θεραπεία, υπάρχουν όμως φάρμακα, που μειώνουν τη συχνότητα των υποτροπών, θεραπεύουν κάποια συμπτώματά της και επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου. Παρ' όλη όμως την πρόοδο, που έχει γίνει στη θεραπευτική προσέγγιση της πολλαπλής σκλήρυνσης υπάρχουν ακόμη πολλά που μπορούν να γίνουν. Αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον φάρμακα, που θα έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, θα είναι ασφαλή και θα μπορούν να λαμβάνονται ευκολότερα από τον ασθενή. Κατά συνέπεια, στην πολλαπλή σκλήρυνση υπάρχει ανάγκη για θεραπείες, που χορηγούνται από το στόμα.

Μέχρι αυτή τη στιγμή πέντε θεραπείες χορηγούμενες από το στόμα βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις ανάπτυξης ή μόλις έχουν εγκριθεί για την αντιμετώπιση της υποτροπιάζουσας πολλαπλής σκλήρυνσης. Μία από αυτές η φινγκολιμόδη έχει εγκριθεί το Σεπτέμβριο του 2010 από το FDA, το Μάρτιο του 2011 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και σύντομα, θα πάρει τιμή και στη χώρα μας. Η συγκεκριμένη ουσία πήρε έγκριση για ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας, τόσο για τη μείωση της συχνότητας των υποτροπών, όσο και για την καθυστέρηση της εξέλιξης της αναπηρίας.

Σκλήρυνση Κατά Πλάκας: Τα πρώιμα συμπτώματα

Προβλήματα Όρασης

Τα πιο κοινά πρώιμα συμπτώματα της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας είναι ένα πρόβλημα όρασης, που κλινικά αποκαλείται “οπτική νευρίτιδα”. Η φλεγμονή επηρεάζει το οπτικό νεύρο και διαταράσσει την κεντρική όραση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θολή όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια, διπλή όραση ή απώλεια της αντίθεσης και των “ζωντανών” χρωμάτων. Είναι πιθανό να μην παρατηρήσετε τα προβλήματα όρασης αμέσως, καθώς η εκφύλιση της όρασης μπορεί να είναι αργή. Ο πόνος όταν κοιτάζετε προς τα πάνω ή προς τη μία πλευρά μπορεί, επίσης, να συνοδεύει την απώλεια της όρασης.

Μούδιασμα & Μυρμήγκιασμα/Γαργάλισμα

Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας επηρεάζει τα νεύρα στον εγκέφαλο και την σπονδυλική στήλη (κέντρο μηνυμάτων του σώματος). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να στείλει αντιφατικά μηνύματα σε όλο το σώμα. Μερικές φορές, δεν υπάρχει καν αποστολή σημάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα: το μούδιασμα. Το μυρμήγκιασμα και το μούδιασμα είναι τα πιο κοινά προειδοποιητικά σημάδια της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Τα πι συνήθη σημεία που εμφανίζονται αυτά είναι το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και τα δάχτυλα.

Πόνος & Σπασμοί

Ο χρόνιος πόνος και οι ακούσιοι μυϊκοί σπασμοί είναι επίσης συνήθη συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Έρευνα από την National MS Society των ΗΠΑ, έδειξε ότι τα μισά από τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας είχαν, είτε “κλινικά σημαντικό πόνο”, είτε χρόνιο πόνο. Η μυϊκή δυσκαμψία ή οι σπασμοί είναι, επίσης, κοινά προβλήματα. Περιλαμβάνουν την δυσκαμψία των μυών ή των αρθρώσεων, καθώς και τις ανεξέλεγκτες, επώδυνες σπασμωδικές κινήσεις των άκρων. Πιο συχνά επηρεάζονται τα πόδια, αλλά ο πόνος στην πλάτη εμφανίζεται πολλές φορές και στην πλάτη.

Κόπωση και αδυναμία

Η “ανεξήγητη” κόπωση και αδυναμία επηρεάζει περίπου το 80% των ανθρώπων που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Η χρόνια κόπωση συμβαίνει όταν τα νεύρα στη σπονδυλική στήλη αρχίζουν να καταστρέφονται. Συνήθως, η κόπωση εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί για εβδομάδες πριν υπάρξει βελτίωση. Η αδυναμία είναι πιο εμφανής αρχικά στα πόδια.

Προβλήματα ισορροπίας & Ζάλη

Η ζάλη και τα προβλήματα με το συντονισμό και την ισορροπία μπορεί να μειώσουν την κινητικότητα κάποιων ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι άνθρωποι με σκλήρυνση κατά πλάκας συχνά αισθάνονται λιποθυμία, ζάλη, ή σαν να “γυρίζει” ο κόσμος γύρω τους (ίλιγγος). Αυτό το σύμπτωμα παρουσιάζεται συχνά όταν ένας ασθενής στέκεται όρθιος.

Δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης, του εντέρου και σεξουαλική δυσλειτουργία

Μια δυσλειτουργική κύστη είναι ένα άλλο σύμπτωμα που εμφανίζεται σε έως και το 80% των ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την συχνοουρία, την ισχυρή επιτακτική ανάγκη για ούρηση, ή την αδυναμία να συγκρατήσει ο ασθενής τα ούρα του. Λιγότερο συχνά, τα άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας παρουσιάζουν δυσκοιλιότητα, διάρροια, ή απώλεια του ελέγχου του εντέρου. Η σεξουαλική διέγερση μπορεί επίσης να είναι ένα πρόβλημα για τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας, επειδή ξεκινάει από το κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο και προσβάλλεται άμεσα από την ασθένεια.

Γνωστικά προβλήματα

Περίπου τα μισά από τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας θα αναπτύξουν κάποιου είδους προβλήματα με τη γνωστική τους λειτουργία. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

Προβλήματα μνήμης

Μικρότερη διάρκεια προσοχής/εστίασης

Γλωσσικά προβλήματα

Δυσκολία να παραμείνει οργανωμένος

Η κατάθλιψη και άλλα προβλήματα συναισθηματικής υγείας είναι επίσης πολύ συνήθη.

Συναισθηματική υγεία

Η μείζονα κατάθλιψη είναι συχνή μεταξύ των ανθρώπων με σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι τάσεις της σκλήρυνσης κατά πλάκας μπορεί επίσης να προκαλέσουν ευερεθιστότητα, εναλλαγές της διάθεσης, καθώς και μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο έχει εξάρσεις με ανεξέλεγκτο κλάμα ή γέλιο.

Δείτε περισσότερα για την Σκλήρυνση κατά πλάκας

.