Κορωνοϊός: Πόσο μας απειλεί στ’ αλήθεια η μετάλλαξη Κράκεν – Το μυθικό τέρας και το όνομά στη νέα μετάλλαξη της Covid

Τι αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες με βάση τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα απ' όλο τον κόσμο.

Η υποπαραλλαγή XBB.1.5 (Κράκεν) που έχει δημιουργήσει ο κορωνοϊός εξαπλώνεται γρήγορα στις ΗΠΑ. Στις 14 Ιανουαρίου 2023 αντιπροσώπευε το 43% των κρουσμάτων της COVID-19, έναντι του 28% που ήταν μία εβδομάδα νωρίτερα.

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, υπάρχει κίνδυνος αύξησης της διασποράς της συγκεκριμένης υπομετάλλαξης και στον υπόλοιπο κόσμο. Στις Νοτιοδυτικές Πολιτείες της Αμερικής η συγκεκριμένη μετάλλαξη ξεπέρασε γρήγορα τα ποσοστά των υπολοίπων που κυριαρχούσαν.

Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι ο αντίκτυπος της υπομετάλλαξης Κράκεν είναι αβέβαιος, σύμφωνα με δημοσίευμα στο Nature. Μπορεί η συγκεκριμένη υπομετάλλαξη να μην αυξήσεις τον αριθμό των νοσηλειών και της βαριάς νόσησης σε πολλές χώρες του κόσμου. Αυτό αποδίδεται στην ανοσία που έχει δημιουργηθεί:

• Από προηγούμενες νοσήσεις από άλλες παραλλαγές
• Από τον εμβολιασμό με το επικαιροποιημένο εμβόλιο

Ακόμα, όμως, και εάν η υπομετάλλαξη Κράκεν δεν προκαλέσει μεγάλο κύμα σοβαρών λοιμώξεων, πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά η γενεαλογία της. Και αυτό διότι φέρει μία σπάνια μεταλλαγή, η οποία μπορεί να αυξάνει την λοιμογόνο δράση της και να δημιουργεί την ευκαιρία για περαιτέρω μεταλλάξεις.

Τα δισθενή εμβόλια ενισχύουν τα επίπεδα αντισωμάτων ικανών να μπλοκάρουν τη μόλυνση από XBB (και πιθανώς από την Κράκεν) σε εργαστηριακές δοκιμές.

Παρακλάδι της ΧΒΒ

Όπως υποδηλώνει και η επιστημονική ονομασία της, η Κράκεν αποτελεί παρακλάδι της υπομετάλλαξης XBB. Αυτή με τη σειρά της είναι υπομετάλλαξη του στελέχους Όμικρον.

Η πρωτεϊνική ακίδα της XBB φέρει μία σειρά από μεταλλάξεις που ενισχύουν την ικανότητά της να διαφεύγει την ανοσία. Η ικανότητα αυτή προκάλεσε την υπεροχή της τους τελευταίους μήνες κυρίως στην Ασία, όπου προκάλεσε συρροή κρουσμάτων στην Σιγκαπούρη. Ωστόσο το μειονέκτημά της είναι ότι διαθέτει μειωμένη ικανότητα προσκολλήσεως στα ανθρώπινα κύτταρα.

Η Κράκεν, όμως, ξεπέρασε αυτό το μειονέκτημα. Δημιούργησε μία πρόσθετη μεταλλαγή, την F486P. Πειράματα στο εργαστήριο έδειξαν ότι χάρη σε αυτήν έχει βελτιωμένη ικανότητα να προσκολλάται στον ανθρώπινο υποδοχέα ACE2. Ο κορωνοϊός χρησιμοποιεί τον υποδοχέα αυτό για να εισβάλει στα κύτταρα.

Ο καθηγητής Dr. Moritz Gerstung, από το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου στην Χαϊδελβέργη, εκτιμά ότι οι νοσήσεις από τη συγκεκριμένη υπομετάλλαξη περίπου διπλασιάζονται κάθε εβδομάδα στις ΗΠΑ. Στον υπόλοιπο κόσμο, όμως, αυξάνονται με λίγο πιο αργό ρυθμό.

Αυτό είναι συγκρίσιμο με τον ρυθμό ανάπτυξης των παραλλαγών BQ.1 και BQ.1.1 τον Σεπτέμβριο του 2022. Ενώ, όμως, αυτές οι δύο παραλλαγές φαινόταν ότι θα επικρατούσαν, υποχώρησαν γρήγορα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο εάν θα συμβεί το ίδιο με την Κράκεν. Εάν, όμως, συμβεί, η γενεαλογική εξέλιξη θα μπορούσε να ολοκληρωθεί «σιωπηλά», δηλαδή να αντικαταστήσει τις άλλες μεταλλάξεις σε πολλές χώρες αλλά χωρίς να προκαλέσει μεγάλη αύξηση στον αριθμό των κρουσμάτων.

Υπερμεταδοτική

Το σημείο στο οποίο συμφωνούν οι επιστήμονες είναι ότι η Κράκεν υπερέχει ως  προς την ανοσολογική διαφυγή. Φέρει πολυάριθμες μεταλλάξεις που αμβλύνουν την ισχύ των αντισωμάτων που δημιουργήθηκαν από τα εμβόλια και τις προηγούμενους νοσήσεις. Η διαφορά όμως δεν είναι τεράστια.

Ταυτοχρόνως όμως είναι πολύ πιο μεταδοτική από τις άλλες υποπαραλλαγές που κυκλοφορούν, χάρη στη μετάλλαξη F486P. Επομένως, δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος να μεταλλαχθεί περαιτέρω. Μένει να εξακριβωθεί τι θα συμβεί όσο θα αυξάνεται η ανοσία εναντίον της.

Τα δεδομένα της δημοσίευσης του Nature συνόψισαν οι καθηγητές του ΕΚΠΑ  Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης και Πάνος Μαλανδράκης

Κορωνοϊός – Κράκεν: Το μυθικό τέρας που έδωσε το όνομά του στη νέα μετάλλαξη της Covid

Σκορπούσε τον τρόμο στους ναυτικούς – Εμφανίζεται σε παραδόσεις πολλών ναυτικών λαών – Από πού εμπνεύστηκε και σε ποιες χολιγουντιανές ταινίες έχει «εμφανιστεί»

Το όνομα της νέας μετάλλαξης του κορωνοϊού, «Κράκεν» προκαλεί φόβο και μόνο στο άκουσμά του και δεν θα μπορούσε να κάνει αλλιώς, μιας και η συγκεκριμένη ονομασία σκορπίζει τον τρόμο εδώ και χιλιάδες χρόνια σε πολλούς ναυτικούς λαούς, άλλοτε με άλλη μορφή. Ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος που το έχουμε δει σε πολλές ταινίες του χόλιγουντ ως ένα απόκοσμο πλάσμα που αψηφά τους νόμους της φύσης.

Τι σημαίνει όμως η ονομασία «Kraken» και γιατί αυτή δόθηκε στη νέα υποπαραλλαγή της Όμικρον;

Το «Kraken» είναι ένα σκανδιναβικό μυθικό τέρας, που σύμφωνα με τη μυθολογία της Βόρειας Ευρώπης ζούσε στη θάλασσα, είχε μορφή γιγάντιου χταποδιού και λέγεται ότι επιτίθετο σε πλοία και ναυτικούς.

Σύμφωνα με νορβηγικές ιστορίες, το Κράκεν κατοικεί στις ακτές της Νορβηγίας και της Γροιλανδίας και τρομοκρατεί όσους ναυτικούς τύχει να περάσουν από κοντά του. Οι αρχές λένε ότι ο μύθος μάλλον ήρθε με τα χρόνια από την θέαση γιγαντιαίων καλαμαριών που μπορούν να φτάσουν ες και 15 μέτρα μήκος. Η λέξη Κράκεν (αγγλικά: Kraken‎) προέρχεται από τη Σουηδική και την Νορβηγική Γλώσσα. Και στις δύο γλώσσες η λέξη αποδίδει το νόημα του άρρωστου ζώου αλλά και του στρεβλωμένου. Στα μοντέρνα Γερμανικά η λέξη Krake σημαίνει χταπόδι.

Από τα τέλη του 18ου αιώνα, το Κράκεν έχει απεικονιστεί με διάφορους τρόπους, κυρίως ως μεγάλο πλάσμα που μοιάζει με χταπόδι, και συχνά υποστηρίζεται ότι το Κράκεν που αναφέρει ο επίσκοπος Pontoppidan μπορεί να βασίστηκε στις αναφορές των ναυτικών για γιγαντιαία καλαμάρια.

Στις πρώτες περιγραφές, όμως, τα πλάσματα περιγράφηκαν ότι έμοιαζαν περισσότερο με καβούρια παρά χταπόδια, και γενικά διέθεταν χαρακτηριστικά που σχετίζονται με μεγάλες φάλαινες και όχι με γιγαντιαία καλαμάρια.

Κατά τα λεγόμενα «μαρτύρων» κάποια από τα σημάδια το ότι το Κράκεν είναι αληθινό είναι οι υποθαλάσσιες ηφαιστειακές δραστηριότητες, φυσαλίδες που έρχονται από τον βυθό στην επιφάνεια του νερού, ξαφνικά και επικίνδυνα ρεύματα και η εμφάνιση νέων βραχονησίδων.

Από τις πιο γνωστές αναφορές που έχουν γίνει στο μυθικό Κράκεν είναι οι εξής:

Ο διάσημος Σουηδός φυσιοδίφης Κάρολος Λινναίος (18ος αιώνας ), περιέλαβε το Κράκεν στην πρώτη έκδοση του καταλόγου φυσικού συστήματος Systema Naturae από το 1735. Εκεί έδωσε στο ζώο την επιστημονική ονομασία Microcosmus, αλλά το παρέλειψε σε μεταγενέστερες εκδόσεις του καταλόγου.

Το Κράκεν περιγράφηκε εκτενώς από τον Erik Pontoppidan, επίσκοπο του Bjørgvin, (μία απο τις 11 μητροπόλεις που αποτελλούν την εκκλησία της Νορβηγίας) στο «Det første Forsøg paa Norges naturlige Historie, Κοπεγχάγη, 1752 («Η πρώτη απόπειρα στη φυσική ιστορία της Νορβηγίας»).

Ο Σουηδός συγγραφέας Jacob Wallenberg περιέγραψε το kraken στο έργο του 1781 Min son på galejan («Ο γιος μου στο μαγειρείο»).

Το Κράκεν… υπάρχει και δεν είναι τρομακτικό

Πάντως όσο κι αν φοβίζουν οι παραπάνω αναφορές, οι ειδικοί είναι πλέον πεπεισμένοι ότι το Κράκεν αποτελεί μια «τροποποιημένη» εκδοχή του γιγαντιαίου καλαμαριού της αβύσσου. Το καλαμάρι-γίγας εθεωρείτο και αυτό μυθικό πλάσμα, ωστόσο έως σήμερα έχουν περισυλλεγεί νεκρά περίπου 600 δείγματα του είδους, οι επιστήμονες όμως κατόρθωσαν για πρώτη φορά να το φωτογραφίσουν και να το παρατηρήσουν ζωντανό μόλις το 2004, όταν και «απομυθοποιήθηκε».

ΠΗΓΗ – www.iatropedia.gr   και  protothema.gr