Καρκίνος του δέρματος: Η πιο θανατηφόρα μορφή δεν είναι το μελάνωμα
Αν αναφέρετε τον καρκίνο του δέρματος, οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται το μελάνωμα, ο πιο θανατηφόρος καρκίνος του δέρματος. Οι άλλοι τύποι είναι αρκετά καλοήθεις, σωστά;
Οχι τόσο. Παγκοσμίως, περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν πλέον από μη μελανωματικό καρκίνο του δέρματος (NMSC) παρά από μελάνωμα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Η μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Νίκαιας στη Γαλλία, χρησιμοποίησε δεδομένα ασθενών που συλλέχθηκαν από τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο (μέρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας).
Έδειξε ότι ενώ το μελάνωμα προκάλεσε 57.000 θανάτους παγκοσμίως το 2020, ο μη μελανωματικός καρκίνος του δέρματος αντιπροσώπευε ακόμη περισσότερους, με 63.700 ανθρώπους να έχουν χάσει τη ζωή τους.
Ο μη μελανωματικός καρκίνος του δέρματος
Αυτός ο τύπος καρκίνου του δέρματος θεωρείται λιγότερο σοβαρός από άλλους τύπους καρκίνου, σπάνια θανατηφόρο και συχνά παραλείπεται από τις αναφορές των εθνικών μητρώων καρκίνου για τον συνολικό αριθμό καρκίνου.
Ωστόσο, το “σπάνια θανατηφόρο” δεν είναι το ίδιο με το “ποτέ θανατηφόρο”, και εάν ένας αρκετά μεγάλος αριθμός ανθρώπων αναπτύξει αυτόν τον τύπο καρκίνου, τότε αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πολλούς θανάτους, όπως δείχνει αυτή η νέα έκθεση.
Το μελάνωμα και ο μη μελανωματικός καρκίνος μοιράζονται ορισμένα χαρακτηριστικά, καθώς και τα δύο συνδέονται στενά με την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV). Η υπεριώδης ακτινοβολία παράγει καρκινογόνες μεταλλάξεις που οδηγούν στο σχηματισμό τόσο του μελανώματος όσο και του NMSC.
Τις τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκαν μεγάλες αυξήσεις στη συχνότητα εμφάνισης και των δύο τύπων καρκίνου, καθώς οι προορισμοί διακοπών και η στάση των ανθρώπων για το μαύρισμα έχουν αλλάξει. Οι περισσότεροι από αυτούς τους καρκίνους εμφανίζονται σε λευκούς ανθρώπους, αλλά άτομα με πιο σκούρες αποχρώσεις του δέρματος μπορεί επίσης να εμφανίσουν καρκίνο του δέρματος.
Δυστυχώς, συχνά δεν διαγιγνώσκεται λόγω έλλειψης ευαισθητοποίησης τόσο στους ασθενείς όσο και από τους δερματολόγους.
Μελάνωμα και μη μελανωματικός καρκίνος: Πού διαφέρουν;
Ωστόσο, το μελάνωμα και το NMSC έχουν κάποιες σημαντικές διαφορές. Ενώ η υπεριώδης ακτινοβολία είναι παράγοντας κινδύνου και για τα δύο, το NMSC σχετίζεται περισσότερο με τη χρόνια έκθεση σε όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Κατά συνέπεια, οι όγκοι εμφανίζονται συχνά στο πρόσωπο και το κεφάλι.
Αντίθετα, τα περιστασιακά σοβαρά ηλιακά εγκαύματα συνδέονται πιο στενά με το μελάνωμα, ιδιαίτερα στον κορμό.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι NMSC:
- το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) και
- το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC).
Και τα δύο προέρχονται από έναν τύπο κυττάρων του δέρματος που ονομάζεται κερατινοκύτταρο. Τα κερατινοκύτταρα είναι ο κύριος τύπος κυττάρων που συνθέτουν την επιδερμίδα, το εξωτερικό στρώμα του δέρματός μας. Οι μεταλλάξεις στα κερατινοκύτταρα, που προκαλούνται για παράδειγμα από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, μπορούν να παρακάμψουν τους εσωτερικούς ελέγχους και τις ισορροπίες που συνήθως εμποδίζουν τα κύτταρα από την ανεξέλεγκτη διαίρεση, με αποτέλεσμα το σχηματισμό όγκου.
Αντίθετα, τα μελανώματα εμφανίζονται ως συνέπεια μεταλλάξεων που ενεργοποιούν τον καρκίνο σε έναν διαφορετικό τύπο κυττάρων του δέρματος που ονομάζεται μελανοκύτταρο. Υπάρχουν περίπου δέκα φορές λιγότερα μελανοκύτταρα από τα κερατινοκύτταρα στην επιδερμίδα, αλλά παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του δέρματός μας από βλάβες παράγοντας μελανίνη.
Η μελανίνη είναι η χρωστική ουσία που καθορίζει το φυσιολογικό χρώμα του δέρματός μας και η οποία παράγεται σε μεγαλύτερες ποσότητες μετά την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, προκαλώντας μαύρισμα.
Γιατί αυξάνεται η θνησιμότητα;
Οι περισσότεροι θάνατοι από καρκίνο προκαλούνται από δευτερογενείς όγκους που προκύπτουν όταν τα κύτταρα από τον αρχικό όγκο διασπώνται και εξαπλώνονται ή κάνουν μετάσταση σε απομακρυσμένα σημεία του σώματος. Οι καρκίνοι του δέρματος δεν αποτελούν εξαίρεση.
Ωστόσο, η μετάσταση είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία για τα καρκινικά κύτταρα. Πρέπει πρώτα να εισβάλουν στον περιβάλλοντα ιστό και μετά να επιβιώσουν από το στρες της μεταφοράς γύρω από την κυκλοφορία του αίματος, προτού τελικά μπορέσουν να δημιουργήσουν μια αποικία σε ένα περιβάλλον που είναι αρκετά διαφορετικό από το δέρμα.
Τα κύτταρα μελανώματος είναι πολύ πιο αποτελεσματικά στην επίτευξη όλων των σταδίων της μετάστασης από τα κύτταρα NMSC. Για παράδειγμα, τα κύτταρα μελανώματος μοιράζονται ορισμένα χαρακτηριστικά με τα κύτταρα που βρίσκονται στον εγκέφαλο, και έτσι μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν στον εγκέφαλο ως νέο περιβάλλον, σχηματίζοντας εκεί δευτερογενείς όγκους.
Εάν το NMSC είναι πολύ λιγότερο πιθανό να σχηματίσει επικίνδυνους δευτερογενείς όγκους, τότε γιατί προκαλεί περισσότερους θανάτους από μελάνωμα; Αυτό οφείλεται εν μέρει στους αριθμούς. Αν και υπάρχουν στοιχεία για το πόσοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παθαίνουν μελάνωμα κάθε χρόνο, για το NMSC τα στοιχεία είναι πολύ ασαφή.
Ωστόσο, τα τρέχοντα επίσημα στατιστικά στοιχεία των 1,2 εκατομμυρίων περιπτώσεων ετησίως (έναντι 325.000 για το μελάνωμα) είναι πιθανό να είναι μια σημαντική υποεκτίμηση. Αυτό οφείλεται σε ασυνέπειες στον τρόπο με τον οποίο συλλέγονται και αναφέρονται δεδομένα για περιπτώσεις NMSC μεταξύ διαφορετικών χωρών.
ΠΗΓΗ: www.oloygeia.gr
