Η χοληστερίνη «τρέφει» τον καρκίνο του μαστού
Τα καρκινικά κύτταρα του μαστού έχουν τη ικανότητα να χρησιμοποιούν την χοληστερόλη για να εξακολουθούν να αναπτύσσονται, παρά την ορμονική θεραπεία που γίνεται για να καταπολεμηθούν, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Οι ερευνητές λένε ότι το εύρημα αυτό εξηγεί γιατί έχει αρκετές πιθανότητες υποτροπής -ακόμα και δεκαετίες ύστερα από την αρχική αντιμετώπιση – η πιο συχνή μορφή της νόσου: ο καρκίνος με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων.
Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μία ενιαία νόσος, αλλά χωρίζεται σε τρεις βασικές μορφές: τους ορμονοεξαρτώμενους όγκους, τους όγκους που είναι θετικοί στην πρωτεΐνη HER2 και στους τριπλά αρνητικούς όγκους.
Οι ορμονοεξαρτώμενοι ή με θετικούς υποδοχείς όγκοι είναι η πιο συχνή μορφή, αφού αντιπροσωπεύουν ποσοστό τουλάχιστον 70% όλων των κρουσμάτων της νόσου. Έχουν επίσης ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ιάσεως (στα αρχικά στάδια, τα Ι και ΙΙ, λ.χ., υπερβαίνουν το 93%).
Οι όγκοι αυτοί εκ φύσεως βασίζονται στα οιστρογόνα για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν και έτσι οι φαρμακευτικές θεραπείες που χορηγούνται για την αντιμετώπισή τους είτε μειώνουν τα οιστρογόνα που παράγει ο οργανισμός είτε τα εμποδίζουν να φθάσουν έως τα καρκινικά κύτταρα, με συνέπεια να «λιμοκτονούν» οι όγκοι.
Μερικές φορές όμως οι θεραπείες αυτές δεν αποδίδουν μακροπρόθεσμα και ο καρκίνος υποτροπιάζει. Η νέα μελέτη, την οποία πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Ινστιτούτο Έρευνας του Καρκίνου (ICR) του Λονδίνου, υποδηλώνει ότι αιτία γι’ αυτό ίσως είναι τα μόρια της χοληστερόλης.
Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «Breast Cancer Research», ανακάλυψαν ότι τα καρκινικά κύτταρα κατορθώνουν να παράγουν από την χοληστερόλη ένα μόριο που λέγεται 25-υδροξυχοληστερόλη (25-HC), το οποίο μιμείται τα οιστρογόνα και ενθαρρύνει την εκ νέου ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.
Την ικανότητα αυτή δεν έχουν οι καρκινικοί όγκοι όλων των ασθενών, αλλά μόνο ορισμένων, και έτσι ο έλεγχος των γυναικών για να εντοπίζονται όσες κινδυνεύουν να υποτροπιάσουν θα μπορούσε να βελτιώσει ακόμα περισσότερο τα ποσοστά ίασης της νόσου.
«Στη διάρκεια της αρχικής θεραπείας, οι καρκινικοί όγκοι με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων συχνά καθίστανται ανθεκτικοί στην κλασική ορμονοθεραπεία», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Λέσλι-Ανν Μάρτιν.
«Στη μελέτη μας διαπιστώσαμε ότι αυτό οφείλεται στο ότι οι όγκοι έχουν την ικανότητα να υποκαθιστούν τα οιστρογόνα με μόρια χοληστερόλης, και έτσι να αναπτύσσονται δίχως τις ορμόνες.
»Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό διότι ελέγχοντας τους όγκους για το μόριο 25-HC ή τα ένζυμα από τα οποία προέρχεται, θα μπορούμε να προβλέπουμε ποιες ασθενείς κινδυνεύουν να υποτροπιάσουν και να προσαρμόζουμε αναλόγως τη θεραπεία τους».
Οι στατίνες
Δεν αποκλείεται επίσης να αποδειχθεί πολύτιμη και η προσθήκη φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερόλη, όπως οι στατίνες, στην αντικαρκινική αγωγή, αλλά αυτό είναι κάτι που πρέπει να διερευνηθεί σε περαιτέρω μελέτες, πρόσθεσε.
Η δρ Μάρτιν και οι συνεργάτες της εξέτασαν στο εργαστήριο καρκινικά κύτταρα από γυναίκες με καρκίνο μαστού, αναζητώντας ενδείξεις υποτροπής έπειτα από την κλασική θεραπεία με αναστολείς της αρωματάσης – μία ομάδα φαρμάκων που συνήθως λαμβάνουν οι ασθενείς επί πέντε χρόνια μετά από την εγχείρηση, γιατί έχει διαπιστωθεί ότι μειώνουν πολύ τον κίνδυνο υποτροπής της νόσου.
Ο έλεγχος των κυττάρων αποκάλυψε ότι μερικά παρήγαγαν τα δικά τους «καύσιμα» και έτσι επιβίωναν άνετα, παρά την απουσία οιστρογόνων.
Στη συνέχεια της έρευνάς τους, οι ερευνητές μπλόκαραν τον μηχανισμό παραγωγής της 25-HC και ο πολλαπλασιασμός των καρκινικών κυττάρων επιβραδύνθηκε κατά 30% έως 50%.
Τα ευρήματα αυτά επαληθεύτηκαν σε δύο ομάδες με περισσότερες από 800 γυναίκες με καρκίνο του μαστού.
Στην πρώτη ομάδα, στην οποία συμμετείχαν 124 ασθενείς, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η υπερδραστηριότητα ορισμένων γονιδίων που παίζουν ρόλο στην παραγωγή της χοληστερόλης, σχετιζόταν με φτωχότερη ανταπόκριση στην ορμονική θεραπεία.
Στην δεύτερη ομάδα, στην οποία συμμετείχαν περισσότερες από 700 εθελόντριες, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η αυξημένη έκφραση ενός γονιδίου που λέγεται SQLE και συμμετέχει στη σύνθεση της χοληστερόλης, σχετιζόταν με αυξημένες πιθανότητες υποτροπής του καρκίνου έως και 10 χρόνια μετά την αρχική θεραπεία.
