Γιατι η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών μας κάνει κακό;

Γιατι η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών μας κάνει κακό;

Τα αντιβιοτικά είναι πολύτιμα φάρμακα και η διαφύλαξη της αποτελεσματικότητάς τους μας αφορά όλους.Συγκεκριμένα, η κατανάλωση των αντιβιοτικών συνδέεται άμεσα με την δημιουργία της μικροβιακής αντοχής. Η επίδραση των αντιβιοτικών στις φυσιολογικές χλωρίδες του ανθρώπινου οργανισμού έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία αλλά και επικράτηση για μακρό χρονικό διάστημα ανθεκτικών μικροβίων.

Οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιβιοτικά είναι ευάλωτοι στο να αποικιστούν ή να εμφανίσουν λοίμωξη από ανθεκτικά παθογόνα. Επίσης αποτελούν την δεξαμενή από την οποία πιθανότατα θα μεταδοθούν ανθεκτικά μικρόβια στο οικείο περιβάλλον ή στους συν-νοσηλευόμενους με αυτούς ασθενείς.

Στο νοσοκομείο, η χρήση των αντιβιοτικών και η μικροβιακή αντοχή συνιστούν έναν φαύλο κύκλο που οδηγεί στην δημιουργία ακόμη πιο ανθεκτικών μικροβίων και κατ' επέκταση στην χρήση ακόμη πιο προωθημένων αντιβιοτικών.

Αυτός ο φαύλος κύκλος δεν πρόκειται να κλείσει ποτέ, εάν δεν υπάρξει κοινή συνείδηση ότι η αιτίατης δημιουργίας και της επικράτησης των ανθεκτικών μικροβίων είναι η μη ορθή χρήση των αντιβιοτικών, ενώ η αιτία της διασποράς τους είναι η ανεπαρκής εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και ιδιαίτερα της Υγιεινής των Χεριών.

Για να αντιμετωπισθεί η διασπορά των ανθεκτικών μικροβίων στα ελληνικά νοσοκομεία θα πρέπει να υπάρξουν δράσεις και στις δύο αυτές παραμέτρους. Να δοθεί έμφαση τόσο στην ορθή χρήση των αντιβιοτικών όσο και στην πιστή εφαρμογή των μέτρων πρόληψης και ελέγχου.

Στην κοινότητα, η ανάπτυξη των ανθεκτικών στελεχών συνδέεται περισσότερο με την χρήση των αντιβιοτικών και γι αυτό η προσπάθεια για περιορισμό της χρήσης τους θα πρέπει να είναι ακόμη πιο συστηματική και στοχευμένη.

Ο γιατρός της πρωτοβάθμιας περίθαλψης ακολουθώντας τις κατευθυντήριες οδηγίες αντιμικροβιακής θεραπείας και εφαρμόζοντας τις άμεσες δοκιμασίες διάγνωσης μικροβιακών λοιμώξεων (όπως για παράδειγμα για την διάγνωση της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας) μπορεί να χορηγήσει με ασφάλεια αντιβιοτικά στις περιπτώσεις που υπάρχουν πραγματικά ενδείξεις για η χορήγησή τους.

Παράλληλα ενδείκνυται να επιλέξει το αντιβιοτικό με το στενότερο αντιμικροβιακό φάσμα ώστε να αποφύγει την δημιουργία ανθεκτικών στελεχών.
Δεδομένα που αποδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα μας προκύπτουν τόσο από τα συστήματα επιτήρησης της μικροβιακής αντοχής όσο και από σημαντικές πολυκεντρικές μελέτες.

Αθανάσιος Μπούκαλης, Νευροχειρουργός