Άσθμα: Κάθε ασθενής και η θεραπεία του
Άσθμα: Κάθε ασθενής και η θεραπεία του
Η τελευταία δεκαετία χαρακτηρίσθηκε από σημαντικά βήματα προόδου στην επίτευξη της καλύτερης δυνατής ρύθμισης των ασθενών με άσθμα, αλλά και στον εντοπισμό όσων έχουν τις περισσότερες πιθανότητες παροξυσμών της νόσου.
Οι μεγαλύτερες βελτιώσεις αφορούν τον τομέα των ρυθμιστικών φαρμάκων, δηλαδή αυτών που παίρνουν οι ασθενείς για να διατηρούν τη νόσο τους υπό έλεγχο και να αποφεύγουν τις κρίσεις.
Όπως εξηγούν οι συντονιστές της Ομάδας Βρογχικού Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας κ.κ. Στέλιος Λουκίδης, αναπληρωτής καθηγητής Πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και Πέτρος Μπακάκος, επίκουρος καθηγητής Πνευμονολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο, η θεραπεία για το άσθμα προσαρμόζεται σε κάθε ασθενή ξεχωριστά, αναλόγως με τους παράγοντες που το πυροδοτούν (λ.χ. γύρη, ακάρεα οικιακής σκόνης, άσκηση, κάπνισμα), την βαρύτητα της κλινικής εικόνας (δηλαδή το πόσο έντονα είναι τα συμπτώματα) και το επίπεδο της φλεγμονής.
Στα γενικά μέτρα που συνιστώνται στους ασθενείς συμπεριλαμβάνονται η αποφυγή των αλλεργιογόνων και της έκθεσης σε δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες και ερεθιστικούς παράγοντες. Στα ειδικά ανήκουν τα φάρμακα που συνήθως δίνονται με τη μορφή εισπνοών και διακρίνονται σε ανακουφιστικά και ρυθμιστικά.
Τα ανακουφιστικά φάρμακα είναι αυτά που λαμβάνονται όταν κάποιος έχει έντονα συμπτώματα ή μία κρίση άσθματος, ενώ τα ρυθμιστικά λαμβάνονται για να σταματήσει η φλεγμονή των αεραγωγών που σηματοδοτεί το άσθμα και να αποτραπεί η εμφάνιση συμπτωμάτων και κρίσεων. Τα ρυθμιστικά φάρμακα λαμβάνονται συνήθως μία ή δύο φορές την ημέρα και δεν πρέπει να διακόπτονται όταν το άσθμα ρυθμίζεται, εάν δεν προηγηθεί συνεννόηση με τον γιατρό.
«Όλοι οι ασθενείς με άσθμα θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους ένα εισπνεόμενο ανακουφιστικό φάρμακο, με συνηθέστερη επιλογή την σαλβουταμόλη που είναι ένας βραχείας δράσης β2-διεγέρτης που επιδρά πολύ γρήγορα», λέει ο κ. Λουκίδης. «Ως ανακουφιστικό φάρμακο θεωρείται και ένας μακράς δράσης β2-διεγέρτης με γρήγορη έναρξη δράσης, η φορμοτερόλη».
Η ρυθμιστική θεραπεία, από την άλλη πλευρά, έχει ως βάση τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, που είναι παλαιά και δοκιμασμένα φάρμακα, και στους περισσότερους ασθενείς δεν έχουν σημαντικές παρενέργειες. Η αποτελεσματικότητα των κορτικοστεροειδών αυξάνεται όταν συνδυάζονται με τα βρογχοδιασταλτικά μακράς δράσης (φορμοτερόλη, σαλμετερόλη), κατά τον κ. Μπακάκο. Οι σταθεροί αυτοί συνδυασμοί, που χορηγούνται συνήθως σε μία συσκευή, θεωρούνται σήμερα η βάση της θεραπευτικής παρέμβασης στο άσθμα, σύμφωνα με τους δύο ειδικούς.
Άλλα ρυθμιστικά φάρμακα είναι η μοντελουκάστη και η θεοφυλλίνη, με ισχυρότερο το πρώτο μια και η δεύτερη επιλογή είναι χαμηλής αποτελεσματικότητας και με συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Το σοβαρό άσθμα
Οι ασθενείς με σοβαρό άσθμα, που αποτελούν το 3-5% των πασχόντων, είναι μία ειδική κατηγορία, καθώς το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι πως δεν μπορούν να ελέγξουν τη νόσο τους παρά τη θεραπεία, η οποία κατά κανόνα συμπεριλαμβάνει υψηλές δόσεις εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών.
Γι' αυτό το λόγο, λένε οι ειδικοί, μπορεί να χρειάζονται καθημερινά χαμηλή δόση κορτικοστεροειδών από το στόμα. Ειδικά, όμως, οι πάσχοντες από σοβαρό αλλεργικό άσθμα μπορεί να χρειασθούν ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, που λέγεται ομαλιζουμάμπη (omalizumab) ως πρώτης επιλογής θεραπευτική προσέγγιση.
Μία νέα προσθήκη στη θεραπεία του άσθματος είναι το αντιχολινεργικό μακράς δράσης τιοτρόπιο που λαμβάνεται με τη μορφή respimat. Το φάρμακο αυτό εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014 για τους ασθενείς που εξακολουθούν να έχουν μη ελεγχόμενο άσθμα και έτσι παρουσιάζουν συχνές παροξύνσεις, παρά τη λήψη σταθερού συνδυασμού φαρμάκων με επαρκή δοσολογία σε εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή και μακράς δράσης β2-διεγέρτες.
Νεότερες θεραπείες
Στις νεότερες θεραπείες, που ακόμα μελετώνται και επομένως δεν κυκλοφορούν, συμπεριλαμβάνονται πιο απλουστευμένα αλλά συγχρόνως αποτελεσματικά σχήματα, όπως αυτό του σταθερού συνδυασμού φουροϊκής φλουτικαζόνης και βιλαντερόλης, που θα χορηγείται μία φορά ημερησίως.
Υπό έρευνα βρίσκονται επίσης στοχευμένες, βιολογικές θεραπείες, οι οποίες προορίζονται για μικρό αριθμό πασχόντων από σοβαρό άσθμα οι οποίοι διαθέτουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Παράδειγμα τέτοιων θεραπειών είναι τα πειραματικά φάρμακα αντι-IL-5, τα οποία στοχεύουν μία ουσία που λέγεται ιντερλευκίνη 5.
Μελέτες δείχνουν ότι τα αντι-IL-5, στα οποία ανήκουν η ρεσλιζουμάμπη (reslizumab), η μπενραλιζουμάμπη (benralizumab) και η μεπολιζουμάμπη (mepolizumab), μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς αυτούς, μειώνοντας τις παροξύνσεις της νόσου και βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής τους.
Αριθμοί
235 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν άσθμα
860.000 Έλληνες έχουν άσθμα
Η συχνότητα* στην Ελλάδα
0-9 ετών = 3,8%
10-18 ετών = 7,9%
18-44 ετών = 8,8%
45-69 = 9%
Πάνω από 70 ετών = 11,8%
* Ποσοστό επί τοις εκατό (%) του πληθυσμού της εκάστοτε ηλικίας
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ειδική έκδοση ΥΓΕΙΑ tanea.gr
