Ως όγκος στο κεφάλι ορίζεται η δημιουργία μιας μάζας, ή η συσσώρευση ανώμαλων κυττάρων στον εγκέφαλό σας, ή κοντά σε αυτόν. Ο όγκος στον εγκέφαλο έχει πολλές διαφορετικές κατηγοριοποιήσεις. Ορισμένοι όγκοι είναι μη-καρκινικοί (καλοήθεις) και μερικοί άλλοι είναι καρκινικοί (κακοήθεις).
Ένας όγκος στο κεφάλι μπορεί να ξεκινήσει στον εγκέφαλο (πρωτογενείς όγκοι εγκεφάλου), ή ο καρκίνος μπορεί να αρχίσει σε άλλα μέρη του σώματός σας και να εξαπλωθεί στον εγκέφαλό σας (δευτεροβάθμιοι, ή μεταστατικοί όγκοι εγκεφάλου).
Το πόσο γρήγορα ένας όγκος στο κεφάλι θα αναπτυχθεί μπορεί να ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Ο ρυθμός ανάπτυξης, όπως και η ακριβής θέση του όγκου στον εγκέφαλο, καθορίζει το πώς αυτός θα επηρεάσει τη λειτουργία του νευρικού σας συστήματος.
Οι επιλογές θεραπείας που έχει ένας όγκος στο κεφάλι εξαρτάται από τον τύπο του όγκου, το μέγεθος και την τοποθεσία.
Όγκος στο κεφάλι: Συμπτώματα
Τα συμπτώματα ενός όγκου στον εγκέφαλο ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό και εξαρτώνται από το μέγεθος, την τοποθεσία και τον ρυθμό με τον οποίο αναπτύσσεται.
Γενικά, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Σας πλήττουν νέες μορφές και είδη πονοκεφάλων
- Πονοκέφαλοι που σταδιακά γίνονται πιο συχνοί και πιο έντονοι
- Ανεξήγητη ναυτία, ή εμετός
- Προβλήματα όρασης, όπως θολή όραση, διπλή όραση (διπλωπία), ή απώλεια της
περιφερειακής όρασης - Σταδιακή απώλεια της αίσθησης, ή της κινητικότητας στο ένα χέρι, ή το ένα πόδι
- Δυσκολίες με την ισορροπία
- Δυσκολίες στην ομιλία
- Σύγχυση σε καθημερινά θέματα
- Αλλαγές στην προσωπικότητα και την συμπεριφορά
- Επιληπτικές κρίσεις
- Προβλήματα ακοής
Όγκος στο κεφάλι: Αίτια
Όγκοι που αρχίζουν στον εγκέφαλο
Οι πρωτογενείς εγκεφαλικοί όγκοι προέρχονται από τον ίδιο τον εγκέφαλο ή από τους ιστούς κοντά σε αυτόν, όπως οι μεμβράνες που τον καλύπτουν (μήνιγγες), τα κρανιακά νεύρα, η υπόφυση και η επίφυση.
Αυτοί οι όγκοι δημιουργούνται, όταν φυσιολογικά κύτταρα αποκτούν βλάβες (μεταλλάξεις) στο DNA τους. Αυτές οι μεταλλάξεις επιτρέπουν στα κύτταρα να αναπτύσσονται και να διαιρούνται σε αυξημένους ρυθμούς και να συνεχίσουν να ζουν, ακόμα και αφότου τα υγιή κύτταρα πεθάνουν. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας μάζας ανώμαλων κυττάρων, η οποία σχηματίζει έναν όγκο.
Οι πρωτογενείς εγκεφαλικοί όγκοι είναι πολύ λιγότερο συχνοί από ότι οι δευτερογενείς, στους οποίους ο καρκίνος αρχίζει κάπου αλλού στο σώμα και εξαπλώνεται στον εγκέφαλο.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι πρωτογενών όγκων του εγκεφάλου. Κάθε ένας παίρνει το όνομά του από τον τύπο των κυττάρων που εμπλέκονται. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:
- Γλοίωμα. Οι όγκοι αυτοί αρχίζουν στον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό και περιλαμβάνουν αστροκυτώματα, επενδυώματα, γλοιοβλαστώματα, ολιγοστροκυτώματα και ολιγοδενρρογλοιώματα.
- Μηνιγγίωμα. Είναι ένας όγκος που εμφανίζεται στις μεμβράνες που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό (μήνιγγες). Τα περισσότερα μηνιγγιώματα είναι καλοήθη (μη καρκινικά).
- Ακουστικό νευρίνωμα. Είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στα νεύρα που ελέγχουν την ισορροπία και την ακοή, τα οποία οδηγούν από το εσωτερικό αυτί προς τον εγκέφαλό σας.
- Αδένωμα στην υπόφυση. Είναι ως επί το πλείστον καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στην υπόφυση, η οποία βρίσκεται στην βάση του εγκεφάλου. Αυτοί οι όγκοι μπορούν να επηρεάσουν τις ορμόνες της υπόφυσης και ως εκ τούτου ασκούν επιδράσεις σε όλο το σώμα.
- Μυελοβλάστωμα. Είναι οι πιο συχνοί καρκινικοί όγκοι του εγκεφάλου στα παιδιά. Ένα μυελοβλάστωμα ξεκινά στο κατώτερο οπίσθιο τμήμα του εγκεφάλου και τείνει να εξαπλωθεί μέσω του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Οι όγκοι αυτοί είναι λιγότερο συχνοί στους ενήλικες, αλλά δεν αποκλείονται και στην ενήλικη ζωή.
- Πρωτόγονος νευροεκτοδερμικός όγκος (Primitive neuroectodermal tumor – PNET). Είναι σπάνιοι, καρκινικοί όγκοι που ξεκινούν στα εμβρυϊκά κύτταρα στον εγκέφαλο. Μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε στον εγκέφαλο ενός εμβρύου.
- Κρανιοφαρυγγίωμα. Είναι σπάνιοι, καλοήθεις όγκοι, οι οποίοι ξεκινούν κοντά στην υπόφυση του εγκεφάλου. Καθώς το κρανιοφαρυγγίωμα αναπτύσσεται αργά, μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την υπόφυση, αλλά και άλλες δομές κοντά στον εγκέφαλο.
Καρκίνος που αρχίζει αλλού και εξαπλώνεται στον εγκέφαλο
Οι δευτερογενείς όγκοι (μεταστατικοί) του εγκεφάλου είναι όγκοι που προκύπτουν από τον καρκίνο που ξεκινά κάπου αλλού στο σώμα σας και στη συνέχεια εξαπλώνεται (μεθίσταται) στον εγκέφαλό σας.
Συμβαίνει συχνότερα σε άτομα που έχουν ιστορικό καρκίνου. Αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις, ένας μεταστατικός όγκος στον εγκέφαλο μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι καρκίνου, ο οποίος ξεκίνησε κάπου αλλού στο σώμα σας.
Οι δευτερογενείς όγκοι του εγκεφάλου είναι πολύ πιο συχνοί από ό,τι είναι οι πρωτογενείς.
Κάθε καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί στον εγκέφαλο, αλλά τα πιο κοινά είδη περιλαμβάνουν τους εξής:
- Καρκίνος του μαστού
- Καρκίνος του παχέος εντέρου
- Καρκίνος στα νεφρά
- Καρκίνος του πνεύμονα
- Μελάνωμα
Όγκος στο κεφάλι: Παράγοντες κινδύνου
Στα περισσότερα άτομα με πρωτογενείς όγκους του εγκεφάλου, η αιτία του όγκου δεν είναι σαφής. Αλλά οι γιατροί έχουν εντοπίσει ορισμένους παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για έναν όγκο στον εγκέφαλο. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Ηλικία. Ο κίνδυνος για όγκο στον εγκέφαλο αυξάνεται όσο μεγαλώνετε. Οι όγκοι του εγκεφάλου είναι πιο συχνοί σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Ωστόσο, ένας όγκος του εγκεφάλου μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Και ορισμένοι τύποι όγκων συμβαίνουν σχεδόν αποκλειστικά στα παιδιά.
- Έκθεση σε ακτινοβολία. Οι άνθρωποι που έχουν εκτεθεί σε έναν τύπο ακτινοβολίας, που ονομάζεται ιονίζουσα ακτινοβολία, έχουν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού όγκου. Παραδείγματα ιονίζουσας ακτινοβολίας είναι η ακτινοθεραπεία για τη θεραπεία του καρκίνου και η έκθεση σε ακτινοβολία που προκαλείται από ατομικές βόμβες. Πιο κοινές μορφές της ακτινοβολίας, πάντως, είναι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τις γραμμές του ηλεκτρικού ρεύματος και η ακτινοβολία ραδιοσυχνοτήτων από τα κινητά τηλέφωνα και τους φούρνους μικροκυμάτων, αν και μέχρι σήμερα ΔΕΝ έχει αποδειχθεί ότι συνδέονται με όγκους στον εγκέφαλο.
- Οικογενειακό ιστορικό όγκων του εγκεφάλου. Ένα μικρό μέρος των όγκων του εγκεφάλου συμβαίνουν σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του εγκεφάλου, ή οικογενειακό ιστορικό γενετικών συνδρόμων, που αυξάνουν τον κίνδυνο αυτό.
