Κορτιζόνη: Σχεδόν όλοι έχουμε πάρει ή θα χρειαστεί να πάρουμε κάποια στιγμή. Και παρ' ότι είναι ένα πολύ αποτελεσματικό φάρμακο, η κορτιζόνη διατηρεί ένα αμφιλεγόμενο προφίλ. Να τι πρέπει να γνωρίζεις.
Τι είναι η κορτιζόνη;
Η φαρμακευτική κορτιζόνη είναι η συνθετική μορφή της κορτιζόλης που παράγεται στον οργανισμό μας, η οποία είναι απαραίτητη για τη ζωή. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, σε σοβαρές παθήσεις των επινεφριδίων, η κορτιζόνη αποτελεί απαραίτητη θεραπεία υποκατάστασης.
Συνιστάται για πολλές παθήσεις και χορηγείται σε διαφορετικές μορφές: αλοιφή, εισπνεόμενη, ενέσιμη, χάπι. Είναι ένα multitasking φάρμακο που καταστέλλει τις φλεγμονές, έχει αναλγητική, αντιαλλεργική και ανοσοκατασταλτική δράση.
Χάπι, ένεση, αλοιφή ή κολλύριο;
Η κορτιζόνη σε αλοιφή ή σε κολλύριο θεωρείται πιο «ελαφριά» αναφορικά με τις πιθανές παρενέργειες απ' ό,τι σε χάπι ή ενέσιμη. Παρότι, όμως, κυκλοφορούν κορτιζονούχα μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα, είναι σημαντικό να παίρνεις κορτιζόνη μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σου και ακολουθώντας τις οδηγίες του.
Πότε συνιστάται η λήψη της;
Καθώς δρα σε πολλά συστήματα του οργανισμού, συνιστάται σε πολλές παθήσεις, όπως το άσθμα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση και το έκζεμα, η αλλεργική επιπεφυκίτιδα, για την καταπολέμηση πόνων των αρθρώσεων.
Όσα πρέπει να γνωρίζεις αν χρειαστεί να πάρεις κορτιζόνη
- Ανήκει στην ομάδα των στεροειδών φαρμάκων, τα οποία μπορεί να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό και να σε κάνουν πιο ευάλωτη σε λοιμώξεις, ενώ μπορεί να ενεργοποιήσει μια πρόσφατη λοίμωξη που έχεις περάσει.
- Δε θα πρέπει να παίρνεις κορτιζόνη εάν έχεις λοίμωξη από μύκητες σε οποιοδήποτε μέρος του σώματός σου.
- Ο γιατρός σου θα πρέπει να ενημερωθεί για άλλα φάρμακα που μπορεί να παίρνεις και τυχόν παθήσεις –ακόμα και για μια «βαριά» ίωση που σε ταλαιπώρησε πριν από μερικές εβδομάδες–, καθώς μπορεί να υπάρχει αλληλεπίδραση με τα στεροειδή.
- Εάν παίρνεις για μεγάλο διάστημα κορτιζόνη, απόφυγε την επαφή με ανθρώπους που έχουν κάποια λοίμωξη. Εάν κάποιος στο περιβάλλον σου έχει κολλήσει ιλαρά ή ανεμοβλογιά, ενημέρωσε αμέσως το γιατρό σου.
- Δεν επιτρέπεται να κάνεις εμβόλιο που να περιέχει «ζωντανά» στελέχη του ιού όταν είσαι σε θεραπεία με κορτιζόνη. Στα εμβόλια αυτά περιλαμβάνονται εκείνα της ιλαράς, της παρωτίτιδας, της ερυθράς, της γρίπης κ.ά. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί το εμβόλιο να μην είναι αποτελεσματικό.
- Μη σταματήσεις απότομα τη χρήση της, ακόμα κι αν τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει εντελώς. Όταν παίρνεις κορτιζόνη, τα επινεφρίδια μειώνουν πολύ την παραγωγή της κορτιζόλης. Η σταδιακή διακοπή της θα εξασφαλίσει την ομαλή μετάβαση από τη μία κατάσταση στην επόμενη.
Έχει παρενέργειες;
Είναι ένα πολύ αποτελεσματικό φάρμακο το οποίο όμως έχει, όπως όλα, πιθανές παρενέργειες. Για να την παίρνεις με ασφάλεια, είναι σημαντικό να θυμάσαι δύο πράγματα. Το πρώτο, να ακολουθείς με ακρίβεια τις οδηγίες του γιατρού και, το δεύτερο, πως οι παρενέργειες αυτές συνήθως σχετίζονται με μακροχρόνια χορήγηση μεγάλων δόσεων κορτιζόνης.
Στις πιο πιθανές παρενέργειες από τη χρήση της συμπεριλαμβάνονται η αϋπνία, οι αλλαγές στη διάθεση, η ακμή, η ξηροδερμία και η λέπτυνση του δέρματος, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, ναυτία, στομαχικός πόνος και αύξηση του βάρους.
Η συνεχής και σε υψηλή δοσολογία χορήγησή της μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρές παρενέργειες, όπως οστεοπόρωση, απώλεια μυϊκού τόνου, προβλήματα όρασης, οίδημα, απότομη αύξηση βάρους, δύσπνοια, σπασμοί, πτώση του καλίου και ταχυκαρδίες, υψηλή αρτηριακή πίεση.
«Γιατί η κορτιζόνη θεωρείται τόσο καλό φάρμακο όταν έχει όλες τις παραπάνω πιθανές παρενέργειες;» θα ρωτήσεις. Με δυο λόγια, πρόκειται για φάρμακο που μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ποιότητα της ζωής ανθρώπων με παθήσεις όπως άσθμα, αλλεργίες ή ρευματοειδή αρθρίτιδα αλλά και λιγότερο σοβαρές ασθένειες, ενώ όταν την παίρνεις ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού σου, πιθανότατα τα παραπάνω συμπτώματα δε θα σε απασχολήσουν.
Πότε δε συνιστάται η λήψη της;
Εάν υποφέρεις από κάποια από τις παρακάτω παθήσεις, ενημέρωσε το γιατρό σου πριν συζητήσετε για λήψη κορτιζόνης:
- Ηπατίτιδα
- Παθήσεις των νεφρών
- Διαταραχή του θυρεοειδούς
- Διαβήτη
- Οστεοπόρωση
- Γλαύκωμα ή καταρράκτη
- Μόλυνση από έρπητα στο μάτι
- Στομαχικό έλκος, ελκώδη κολίτιδα ή εκκολπωματίτιδα
- Καρδιακή ανεπάρκεια ή υψηλή αρτηριακή πίεση
- Επίσης, δε συνιστάται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, ενώ είναι γνωστό πως περνά στο μητρικό γάλα, οπότε αντενδείκνυται αν θηλάζεις.
Ανδρέας Θωμόπουλος: Ενδοκρινολόγος- διαβητολόγος, κλινικός διαιτολόγος.
ΠΗΓΗ: www.newsitamea.gr