Εσείς γνωρίζετε τι είναι το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών.

Τι είναι αλήθεια το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών;

Το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών είναι μια επιπλοκή που ενδέχεται να εμφανιστεί μετά από τη χορήγηση ενέσιμης φαρμακευτικής αγωγής στα πλαίσια διέγερσης των ωοθηκών κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση. Σπανιότερα, το σύνδρομο αυτό ακολουθεί τη χορήγηση από του στόματος φαρμακευτικής αγωγής, που αποσκοπεί στην πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας.

Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών: Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα του συνδρόμου αυτού ενδέχεται να κάνουν την εμφάνισή της ακόμα και 10 ημέρες μετά τη χορήγηση της ενέσιμης φαρμακευτικής αγωγής.
Ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών, μπορεί να χαρακτηριστεί ελαφρύ, μέτριο ή σοβαρό:

Ελαφρύ

• 1ου βαθμού: Διάταση της κοιλιάς και δυσφορία
• 2ου βαθμού: 1ου βαθμού συν ναυτία, έμετοι με ή χωρίς διάρροια και διόγκωση των ωοθηκών από τα 5 στα 12 εκατοστά

Μέτριο

• 3ου βαθμού: Ελαφρύ συν ενδείξεις ασκίτη, ο οποίος διαγιγνώσκεται μόνο μετά από υπερηχογραφικό έλεγχο (παρουσία ελεύθερου υγρού εντός της κοιλιάς – της περιτοναϊκής κοιλότητας, όπως αυτή ονομάζεται)

Σοβαρό

• 4ου βαθμού: Μέτριο συν ο ασκίτης είναι πλέον εμφανής και κλινικά (εμφανής διόγκωση της κοιλιάς), υγρό συγκεντρώνεται και γύρω από τους πνεύμονες και την καρδιά (υδροθώρακας), ενώ παρουσιάζονται και δυσκολίες στην αναπνοή
• 5ου βαθμού: Μειώνεται ο όγκος του αίματος, αυξάνει το ιξώδες του αίματος (δηλαδή γίνεται πιο «πηχτό»), εμφάνιση διαταραχών πηκτικότητας του αίματος (δημιουργούνται θρόμβοι αίματος, που προκαλούν απόφραξη αιμοφόρων αγγείων στα κάτω άκρα και ενδεχομένως στους πνεύμονες), διαταραχές στη λειτουργία των νεφρών (μείωση της παραγόμενης ποσότητας ούρων)

Σε περίπτωση, που επιτευχθεί κύηση, τα συμπτώματα του συνδρόμου ενδέχεται να επιδεινωθούν.

Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών: Πότε να επικοινωνήσω με τον ιατρό μου;

Αν βρίσκεστε σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης και εμφανιστούν τα παραπάνω συμπτώματα, συνιστάται να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας, ο οποίος θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικές με τη διούρησή σας (πόσο «πυκνά» είναι τα ούρα σας; έχει μειωθεί η ποσότητα της διούρησης;), ενώ θα σας ζητήσει να παρακολουθείτε και το βάρος σας (αυξήθηκε το βάρος σας απότομα;).

Αν εμφανιστεί δύσπνοια ή ξαφνικός πόνος στα κάτω άκρα, ή ξαφνικό άλγος στην κοιλιά, τότε ο ιατρός συνιστάται να ενημερωθεί άμεσα.

Γιατί εμφανίζεται το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των ωοθηκών;

Τα αίτια της εμφάνισης του συνδρόμου αυτού δεν έχουν διαλευκανθεί πλήρως. Φαίνεται, πως οι ορμόνες, οι οποίες χορηγούνται κατά για τη διέγερση των ωοθηκών, σε μερικές περιπτώσεις προκαλούν αυτό, που ονομάζουμε αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων των ωοθηκών.

Λέμε, πως αυξήθηκε η διαπερατότητα των αγγείων, όταν από το τοίχωμά τους «διαρρέει» υγρό. Το υγρό αυτό προέρχεται από το αίμα, το οποίο κατ' ουσίαν αποτελείται από κύτταρα και ουσίες διαλυμένες σε υγρό. Έτσι το αίμα γίνεται πιο «πηχτό» και ρέει με αυξημένη δυσκολία στα αγγεία. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις το αίμα ενδέχεται να «πήξει» μέσα στα αγγεία και να δημιουργήσει θρόμβους, οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις αποφράσσουν αιμοφόρα αγγεία.

Το διαρρέον υγρό «μαζεύεται» καταρχήν στις ωοθήκες, των οποίων ο όγκος αυξάνεται και δημιουργείται τοπικό άλγος. Αν η ποσότητα του υγρού είναι αυξημένη, τότε αυτό «χύνεται» και μέσα στην κοιλιά. Στην περίπτωση που η ποσότητα του υγρού μέσα στην κοιλιά μεγαλώσει τότε πιέζει και το διάφραγμα και εμποδίζει την αναπνοή, ενώ ενδέχεται να περάσει ακόμα και στο θώρακα, δυσχεραίνοντας έτι περαιτέρω την αναπνοή, αλλά και τη λειτουργία της καρδιάς.

Πόσο συχνό είναι το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών;

Έχει υπολογιστεί πως περίπου το 1% των γυναικών, που λαμβάνουν αγωγή στα πλαίσια της εξωσωματικής γονιμοποίησης ενδέχεται να παρουσιάσουν μέτριου έως σοβαρού βαθμού Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών.

Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο;

Παράγοντες, που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου περιλαμβάνουν:

• Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
• Ηλικία μικρότερη των 30 ετών
• Η εμφάνιση του συνδρόμου σε προηγούμενο κύκλο διέγερσης των ωοθηκών
• Η επίτευξη κύησης αμέσως μετά από τη διέγερση των ωοθηκών
• Ο χαμηλός Δείκτης Μάζας Σώματος (Body Mass Index – BMI)
• Τα υψηλά επίπεδα οιστραδιόλης μετά την διέγερση των ωοθηκών
•  Η παραγωγή πολλών ωοθυλακίων μετά από τη διέγερση των ωοθηκών

Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης του Συνδρόμου Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών;

Όταν σας χορηγούνται τα ορμονικά σκευάσματα για τη διέγερση των ωοθηκών, παρακολουθείται η δραστηριότητα των ωοθηκών σας με διαδοχικά υπερηχογραφήματα, ενώ ανά τακτά χρονικά διαστήματα υποβάλλεστε και σε αιματολογικούς ελέγχους.

Ανάλογα με τα ευρήματα των εξετάσεων αυτών, ο ιατρός προσαρμόζει και τη δόση των χορηγούμενων σκευασμάτων. Έτσι περιορίζεται σε σημαντικό βαθμό η εμφάνιση του Συνδρόμου Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών.

Πώς αντιμετωπίζεται το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών, αν παρ' όλα αυτά εμφανιστεί;

Το ελαφρού και μέτριου βαθμού σύνδρομο συνήθως επιλύεται από μόνο του εντός 7 έως 10 ημερών. Αν όμως επιτευχθεί κύηση, τότε η διάρκεια των συμπτωμάτων – και η έντασή τους – ενδέχεται να παραταθεί.

Όσο διαρκούν τα συμπτώματα συστήνεται η λήψη αναλγητικών φαρμάκων (κυρίως παρακεταμόλης – η χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών είναι αμφιλεγόμενη, καθότι τα φάρμακα αυτά ενδέχεται να επιβαρύνουν τη νεφρική λειτουργία) καθώς και αντιεμετικών.

Ίσως επιλεγεί και η χορήγηση ενέσιμων φαρμάκων, που παρεμποδίζουν την πήξη του αίματος (ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους), για όσο διαρκούν τα συμπτώματα, αλλά και για 7 με 10 ημέρες μετά την επίλυσή τους. Αν στο μεσοδιάστημα προκύψει εγκυμοσύνη, τότε η χορήγηση της ηπαρίνης παρατείνεται μέχρι τις 12 εβδομάδες κύησης.

Στα πλαίσια της πρόληψης εμφάνισης θρόμβων στα κάτω άκρα, συχνά συστήνεται και η χρήση καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης.

• Ιδιαίτερη φροντίδα δίνεται στη λήψη υγρών, ενώ ίσως συστηθεί και η βρώση τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνη, όπως είναι τα αυγά.
• Η ξεκούραση είναι απαραίτητη, αλλά ξεκούραση δεν σημαίνει ακινησία. Καλόν είναι να κινείστε λίγο, αφού η απόλυτη ακινησία αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης θρόμβων.
• Φυσικά συνεχίζεται ο υπερηχογραφικός έλεγχος των ωοθηκών, ενώ ενδέχεται να ζητηθεί και αιματολογικός έλεγχος, ώστε να διαπιστωθεί το ύψος του αιματοκρίτη σας και να ελεγχθούν δείκτες της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας.
• Παράλληλα συστήνεται να παρακολουθείτε το βάρος σας. Αν αυτό αυξηθεί απότομα (περισσότερο από 2,5 κιλά σε μία ημέρα), τότε συστήνεται να ενημερωθεί ο ιατρός σας.

Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν ή επιδεινωθούν ή εμφανιστούν σημεία, πως το σύνδρομο πήρε τη βαριά μορφή του, τότε συστήνεται η εισαγωγή στο νοσοκομείο. Στην περίπτωση αυτή ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη χορήγηση υγρών ενδοφλεβίως, ενώ παρακολουθείται η ποσότητα των ούρων σας και υποβάλλεστε σε τακτικό υπερηχογραφικό και εργαστηριακό έλεγχο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, που η ποσότητα ελεύθερου υγρού μέσα στην κοιλιά είναι πολύ μεγάλη, ίσως και να γίνει παρακέντηση της κοιλιάς σας, ώστε να αφαιρεθεί μέρος του υγρού αυτού.

Το Σύνδρομο Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών φαίνεται τρομακτικό…

Φυσικό είναι όταν κάποιος διαβάζει τα συμπτώματα του συνδρόμου να ανησυχήσει. Ευτυχώς όμως η πρόγνωση του Συνδρόμου Υπερδιέγερσης των Ωοθηκών, ακόμα και στη βαριά μορφή του είναι πολύ καλή και η εφαρμογή σύγχρονων πρωτοκόλλων διέγερσης των ωοθηκών στα πλαίσια της εξωσωματικής γονιμοποίησης έχει περιορίσει σημαντικά την εμφάνισή του.

 

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ

ΠΗΓΗ: www.onmed.gr  ,  Mothersblog.gr