Ανεύρυσμα στο κεφάλι: Πώς θα αναγνωρίσετε τη ρήξη πριν να είναι πολύ αργά;

Ανεύρυσμα ονομάζεται η αποδυνάμωση που παρατηρείται σε κάποιο σημείο του τοιχώματος ενός αιμοφόρου αγγείου, η οποία επιτρέπει να σχηματιστεί στο σημείο αυτό ένα εξόγκωμα, καθώς το αίμα διαπερνά το αγγείο και ασκεί πίεση.

Το ανεύρυσμα μοιάζει με ένα μικρό μπαλόνι που μπορεί να «σκάσει» οποιαδήποτε στιγμή.

Η ρήξη του ανευρύσματος αποτελεί επείγουσα κατάσταση. Εάν το ανεύρυσμα έχει σχηματιστεί σε αιμοφόρο αγγείο του εγκεφάλου, η ρήξη συνεπάγεται ότι διαρρέει αίμα στους γύρω ιστούς.

Το ανεύρυσμα δεν γίνεται αντιληπτό εκτός κι αν επέλθει η ρήξη. Εκτιμάται ότι ποσοστό 6-9% του πληθυσμού έχει ανεύρυσμα χωρίς να το γνωρίζει.

Η ρήξη βέβαια δεν συμβαίνει πάντα. Μάλιστα, ακόμη κι αν το ανεύρυσμα εντοπιστεί έγκαιρα, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια εξέτασης (π.χ. μαγνητική ή άλλη απεικονιστική εξέταση), οι γιατροί δεν συνιστούν κάποια θεραπευτική παρέμβαση εκτός κι αν το μέγεθός του είναι αρκετά μεγάλο ή αν ο ασθενής έχει οικογενειακό ιστορικό ρήξης ανευρύσματος.

Τι συμβαίνει κατά τη ρήξη του ανευρύσματος

Εάν η ρήξη του ανευρύσματος συμβεί αιφνιδίως, διαρρέει αίμα για μερικά δευτερόλεπτα έως ότου τα αιμοπετάλια σχηματίσουν στο σημείο αιματόπηγμα (θρόμβο). Σε ορισμένους ασθενείς, μερικές ημέρες ή εβδομάδες πριν τη ρήξη παρατηρούνται μικρές «διαρροές» αίματος από το σημείο του ανευρύσματος. Το αίμα που διαρρέει αυξάνει την πίεση εντός του κρανίου και διαταράσσει τη φυσιολογική ροή αίματος προς τον εγκέφαλο.

Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις ο κίνδυνος θανάτου είναι μεγάλος εάν ο ασθενής δεν μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο. Ποσοστό 30-50% των ασθενών χάνουν τη ζωή τους έπειτα από ρήξη του ανευρύσματος.

Ενδείξεις και συμπτώματα

Το συνηθέστερο και πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ρήξης του ανευρύσματος στον εγκέφαλο είναι ο πολύ δυνατός πονοκέφαλος. Ορισμένοι άνθρωποι που το έχουν βιώσει το περιγράφουν σαν έναν κεραυνό που χτυπά απευθείας επάνω στο κεφάλι. Ο πόνος μπορεί να εκδηλώνεται σε οποιοδήποτε σημείο του κεφαλιού, συχνά όμως εστιάζεται πίσω από τα μάτια.

Ο πονοκέφαλος συνοδεύεται συχνά από δυσκαμψία στον αυχένα, μούδιασμα στο πρόσωπο και ευαισθησία στο φως. Άλλα πιθανά συνοδά συμπτώματα είναι η επιληπτική κρίση, η αδυναμία στα άκρα, η θολή ή διπλή όραση και το έντονο αίσθημα κόπωσης.

Εάν εκδηλώνετε τα παραπάνω συμπτώματα ή ένα άτομο που γνωρίζετε έχει παρόμοιες ενοχλήσεις, απαιτείται να καλέσετε άμεσα ασθενοφόρο ή να μεταβείτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Η άμεση παρέμβαση των γιατρών μπορεί να αποκαταστήσει την πίεση και το ροή αίματος εντός του κρανίου και να σώσει τη ζωή του ασθενούς.

Διάγνωση

Η διάγνωση συνήθως ξεκινά με τον απεικονιστικό έλεγχο, δηλαδή με αξονική ή/και μαγνητική τομογραφία. Συνήθως χρησιμοποιούνται και ειδικές ακολουθίες δηλαδή ειδικές απεικονίσεις οι οποίες δείχνουν καλά τα αγγεία του εγκεφάλου .

Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει έντονη η υποψία ανευρύσματος, αλλά οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι αρνητικές, ίσως χρειαστεί να γίνει οσφυονωτιαία παρακέντηση. Κατά την οσφυονωτιαία παρακέντηση λαμβάνεται εγκεφαλονωτιαίο υγρό από το σπονδυλικό κανάλι με τη βοήθεια μιας βελόνης, και το υγρό εξετάζεται για ερυθρά αιμοσφαίρια.

Πολύ συχνά –και ειδικά στην περίπτωση που η αξονική ή η μαγνητική δείξουν κάποιο πιθανό ανεύρυσμα– πρέπει να γίνει και αγγειογραφία εγκεφάλου. Με αυτή την εξέταση απεικονίζονται όλα τα αγγεία του εγκεφάλου με μεγάλη ακρίβεια. Η αγγειογραφία δείχνει πολύ καλά το μέγεθος και το σχήμα του ανευρύσματος και βοηθά στον σχεδιασμό των περαιτέρω θεραπευτικών χειρισμών.