Αισθητηριακές διαταραχές στα παιδιά: Τι πρέπει να γνωρίζετε.

Οι αισθητηριακές δυσκολίες στην πρώτη βρεφική και νηπιακή ηλικία είναι ένας όρος άγνωστος για τους γονείς.

Ωστόσο συχνά, στην καθημερινότητά τους έρχονται αντιμέτωποι με συμπεριφορές του παιδιού που παραπέμπουν σε αισθητηριακές δυσκολίες και που οι ίδιοι δεν μπορούν να τις ερμηνεύσουν (π.χ. επιθετικότητα του παιδιού στο άγγιγμα, έντονο κλάμα στο κόψιμο των νυχιών, εμμονή με αντικείμενα).

Τι είναι οι Αισθητηριακές διαταραχές

Σύμφωνα με τον κύριο Στέλιο Μαντούδη αναπτυξιακό εργοθεραπευτή, οι αισθητηριακές διαταραχές είναι μία αδυναμία του εγκεφάλου να δεχτεί και να επεξεργαστεί σωστά τα αισθητηριακά ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, το παιδί δυσκολεύεται να δεχτεί τα ερεθίσματα, να τα αναλύσει και να τα οργανώσει. Έτσι για παράδειγμα, μπορεί να αναστατωθεί ιδιαίτερα και να αρχίσει να κλαίει ή να τρέχει ανεξέλεγκτα, αν κάποιος το αγγίξει. Αυτές οι αντιδράσεις είναι τόσο έντονες που φαίνονται υπερβολικές στους γονείς και δεν ξέρουν πώς να του συμπεριφερθούν.

Σήμερα παρουσιάζεται έξαρση των παιδιών με αισθητηριακές δυσκολίες (1 στα 70 παιδιά).

Όταν το νήπιο δεν αντέχει τα αγγίγματα και αναστατώνεται

Το απτικό σύστημα αφορά όλα τα ερεθίσματα που δέχεται ο άνθρωπος μέσω της αφής.

Ο κύριος Μαντούδης αναφέρει ότι η ευαισθησία ή δυσλειτουργία σε αυτόν τον τομέα μπορεί να οδηγήσει το παιδί στην πεποίθηση ότι τα απτικά ερεθίσματα είναι δυσάρεστα μέχρι και επώδυνα και έτσι να υπεραντιδρά στην έκθεσή τους με τη μορφή αμυντικών κινήσεων, φυγής ή εναντίωσης.

Πώς να διακρίνουμε την απτική αμυντικότητα σε ένα νήπιο

Η δυσλειτουργία του απτικού συστήματος μπορεί να επηρεάσει συνηθισμένες τελετουργίες, όπως το λούσιμο των μαλλιών, τη δεκτικότητα ως προς τα ρούχα, την επίσκεψη στον οδοντίατρο κ.α. Κάποια παιδιά μπορεί να αναστατωθούν με το άγγιγμα ή το απαλό χάδι, ενώ άλλα μπορεί να έχουν λανθασμένη αντίληψη τοu σωματικού πόνου (δηλαδή μπορεί να τραυματιστούν, αλλά παρόλα αυτά να συμπεριφέρονται σα να μη συνέβη τίποτα).

Απτική και στοματική αμυντικότητα στο φαγητό

Η ύφη του φαγητού μπορεί να προκαλεί στο παιδί αμυντικότητα και κατ' επέκταση άρνηση να δοκιμάσει ή να φάει νέα τρόφιμα με συγκεκριμένη υφή.

Απτική αμυντικότητα στο ντύσιμο

Η αίσθηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος μπορεί να είναι διαφορετική από το μέσο ορό. Συχνά, τα νήπια με αισθητηριακές δυσλειτουργίες παρουσιάζονται αδιάφορα στην ζέστη ή στο κρύο (π.χ. το χειμώνα μπορεί να φοράνε ακόμα τα καλοκαιρινά ρούχα ή να μπορούν να πιούν ένα πολύ καυτό ρόφημα).

Πότε πρέπει να ανησυχήσω σχετικά με την απτική αμυντικότητα του παιδιού μου

• Όταν δείχνει να είναι απαθές ή αδιάφορο στο άγγιγμα και τις αγκαλιές.
• Όταν δείχνει να είναι ευερέθιστο κι αντιδρά υπερβολικά στο άγγιγμα και τις αγκαλιές.
• Όταν παρουσιάζει σχεδόν καθημερινά έντονες αντιδράσεις και δυσκολίες στην καθημερινή του φροντίδα, είναι ιδιότροπο στο φαγητό, στο μπάνιο, στο ντύσιμο κ.α.

Πώς η απτική αμυντικότητα επηρεάζει την καθημερινή συμπεριφορά του παιδιού

• Συνήθως είναι νωθρό ή υπερκινητικό.
• Εύκολα αποσπάται η προσοχή του και δε συγκεντρώνεται στις εργασίες του.
• Δείχνει ανωριμότητα στην κοινωνική του συμπεριφορά.
• Είναι παρορμητικό με έλλειψη αυτορρύθμισης και αυτοελέγχου.
• Δυσκολεύεται να ηρεμήσει από τη στιγμή που χάνει τον έλεγχο.

Πώς η απτική αμυντικότητα επηρεάζει την αναπτυξιακή του εξέλιξη

• Καθυστέρηση στο λόγο, τις κινητικές ικανότητες.
• Έλλειψη συντονισμού, μοιάζει αδέξιο ή περίεργο.
• Μειωμένη αντίληψη της εικόνας του σώματος.

Πώς η απτική αμυντικότητα επηρεάζει τη μάθηση στην προσχολική αγωγή

• Δυσκολία να μαθαίνει καινούρια πράγματα.
• Δυσκολίες στη σκέψη, το συλλογισμό και την αντίληψη.

Πώς η απτική αμυντικότητα επηρεάζει την οργάνωση και τις εκτελεστικές λειτουργίες

• Δυσκολία να παίξει με παιχνίδια που δε γνωρίζει.
• Συχνά δείχνει αποδιοργανωμένο, εντελώς ανοργάνωτο.
• Δυσκολία προσαρμογής στις αλλαγές δραστηριοτήτων και περιβάλλοντος.
• Δυσκολία να αρχίσει και να τελειώσει μια δραστηριότητα.

Πότε χρειάζεται να απευθυνθώ σε ένα αναπτυξιακό κέντρο

Αν έχετε ανησυχίες, επικοινωνήστε με έναν έμπειρο ειδικό. Κρατήστε σημειώσεις όπου θα γράφετε τις ανησυχίες και τις παρατηρήσεις σας. Μοιραστείτε τις σημειώσεις σας με τον ειδικό αναπτυξιολόγο κι αυτός θα σας ενημερώσει αν χρειάζεται να γίνει άμεσα μια πλήρης αξιολόγηση με το αναπτυξιακό check up plus.

Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής

ΠΗΓΗ: www.onmed.gr  ,  www.mothersblog.gr