Οι δίαιτες αποτοξίνωσης βοηθούν στο αδυνάτισμα;
Όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος, η συχνότερη απαίτηση από το πρόγραμμα διατροφής μας είναι το γρήγορο και άμεσο αποτέλεσμα. Θέλουμε να χάσουμε όλα τα κιλά μας, τώρα! Αυτή η ανυπομονησία μας οδηγεί συχνά στις λεγόμενες δίαιτες αποτοξίνωσης που υπόσχονται γρήγορο αδυνάτισμα, χάσιμο περιττού λίπους, χάσιμο πόντων και αποβολή των τοξινών από τον οργανισμό.
Οι δίαιτες αυτές βασίζονται στην πολύ μεγάλη κατανάλωση υγρών, νερού, χυμών, και γενικά τροφίμων φτιαγμένων με πολύ νερό όπως οι σούπες, τα smoothies, ροφήματα, τα αφεψήματα. Ο σκοπός αυτής της πρακτικής είναι η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας υγρών σε καθημερινή βάση και για όσες μέρες κρατά το πρόγραμμα, ώστε να μπορέσει να χαθεί αντίστοιχα εντυπωσιακή ποσότητα βάρους που προέρχεται από αυτά τα ακριβώς τα υγρά.
Ταυτόχρονα, για την αποφυγή πρόσληψης βάρους και την γρηγορότερη απώλεια υγρών, οι δίαιτες αυτές δίνουν λίγες θερμίδες στον οργανισμό (συνήθως κάτω από 1000 θερμίδες/ημέρα) που συνήθως προέρχονται από τροφές φτωχές σε πρωτεΐνες, δημιουργώντας από την μια πλευρά υπέρ-ενυδάτωση και από την άλλη πλευρά υπό-πρόσληψη πρωτεϊνών. Οι δίαιτες αποτοξίνωσης συνοδεύονται συχνά από δικές τους συνταγές για την παρασκευή των γευμάτων-ροφημάτων, ώστε να αποφεύγεται η αλλαγή στην πρόληψη υγρών που προτείνουν, ενώ η σύσταση για την εφαρμογή τους δεν κρατά για πολλές ημέρες. Είναι δηλαδή δίαιτες εξπρές.
Οι δίαιτες αυτές δεν βοηθούν στο αδυνάτισμα γιατί :
- Οδηγούν στην αποβολή των ιδιαίτερα χρήσιμων για τον οργανισμό υγρών, γι' αυτό τον λόγο και επιβάλλουν την πρόσληψη τόσο μεγάλης ποσότητας νερού-υγρών, ώστε να αποφεύγεται η επικίνδυνη για τον οργανισμό αφυδάτωση.
- Δεν οδηγούν στην αποβολή των περιττών κιλών που να προέρχονται ως επί το πλείστον από το περιττό αποθηκευμένο λίπος, γιατί το λίπος είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό σαν καύσιμο υλικό σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και με αυτήν την κατάσταση θρέψης.
- Το χάσιμο πόντων που παρατηρούμε σε τέτοιες δίαιτες αποτοξίνωσης προέρχεται από την αφυδάτωση και την αποβολή των κατακρατήσεων των υγρών και όχι από την αποβολή λίπους.
- Τα κιλά που χάνονται ακριβώς επειδή δεν αντιστοιχούν σε λίπος, επανέρχονται όταν ο οργανισμός αρχίζει να σιτίζεται κανονικά και όχι στερητικά.
- Στερούν από τον οργανισμό σημαντική ποσότητα από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά(βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) γιατί δεν υπάρχει ισορροπία στην λήψη τροφών ούτε προσεκτική σχεδίαση διαιτολογίου, με τις όποιες συνέπειες για την υγεία. Αυτός είναι ο λόγος που εφαρμόζονται για μικρό χρονικό διάστημα.
- Χορηγούν πολύ λίγες θερμίδες την ημέρα, είναι δηλαδή υποθερμιδικές δίαιτες, κάτι που συντελεί στην μείωση του βασικού μεταβολισμού (ο οποίος δεν μπορεί να λειτουργήσει σε υψηλά επίπεδα με τόσο λίγες θερμίδες/ημέρα) και όχι στην αύξηση του που είναι το ζητούμενο στο ουσιαστικό αδυνάτισμα.
- Οδηγούν συχνά στην ανάπτυξη ενοχικής σχέσης με το φαγητό, γιατί δημιουργείται η εντύπωση πως οποιαδήποτε λήψη τροφής σε μεγαλύτερη ποσότητα και διαφορετική ποιότητα θα οδηγήσει σε προσθήκη βάρους, κάτι που φυσικά είναι λανθασμένο.
- Η υπό-πρόσληψη των πρωτεϊνών στις δίαιτες αυτές, στοχεύει στην αποβολή των υγρών που βρίσκονται δεσμευμένα στον μυϊκό ιστό, με αποτέλεσμα την καταστροφή μέρους των μυϊκών ινών και το αρνητικό ισοζύγιο αζώτου στον οργανισμό. Αυτή η επιπλοκή δεν είναι ορατή με γυμνό μάτι όμως η αδυναμία, η εύκολη κόπωση, οι ζαλάδες και η πείνα είναι ενδείξεις του υποσιτισμού, ιδιαίτερα στην εφηβεία όπου οι ανάγκες πρόσληψης πρωτεΐνης είναι αυξημένες.
- Δεν αφήνουν περιθώρια αλλαγών και επιλογών με αποτέλεσμα το άτομο που εφαρμόζει τέτοιες δίαιτες να μην μπορεί να ακολουθήσει κοινωνικές εκδηλώσεις.
- Δημιουργούν συχνοουρία λόγω της υπέρ-πρόσληψης υγρών, κάτι που επίσης οδηγεί σε δυσλειτουργική κοινωνικότητα.
- Δεν οδηγούν στην αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς του ατόμου το οποίο καταφεύγει σε τέτοιες «λύσεις» κάθε φορά που ξεφεύγει στο βάρος, χωρίς να μαθαίνει να αντιμετωπίζει ουσιαστικά το πρόβλημα των περιττών κιλών, μια και καλή.
Το εξαιρετικά εντυπωσιακό στην όλη υπόθεση της δίαιτας αποτοξίνωσης, είναι το ότι ενώ συχνά γνωρίζουμε το γιατί αυτές οι δίαιτες δεν βοηθούν στο ουσιαστικό αδυνάτισμα, εξακολουθούμε να τις εφαρμόζουμε με την αιτιολογία της γρήγορης λύσης και της μικρής χρονικής διάρκειας του εκάστοτε προγράμματος. Είναι ίσως η έλλειψη της υπομονής και της επιμονής που κρατά «ζωντανές» αυτές πρακτικές.
Νεστορή Βασιλική, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος