HPV
Ο HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) είναι ένας ιός που βασίζεται στο DNA (dsDNA) και μολύνει το δέρμα και τις βλεννογόνες μεμβράνες των ανθρώπων και ορισμένων ζώων. Σύμφωνα με το Pubmed (2010 May 25;401(1):70-9. Epub 2010 Mar 5) – Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωρισθεί 189 υπότυποι του ιού των θηλωμάτων (PV) από τους οποίους οι 120 υπότυποι προσβάλουν τον ανθρωπο -ιος HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί..., και περίπου οι 40 είναι σεξουαλικά μεταδιδώμενοι.
Κάποιες μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, ενώ κάποιες άλλες μορφές μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση, η οποία να επιφέρει προ-καρκινικές δυσπλασίες. Όλοι οι υπότυποι του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... μεταδίδονται μέσω δερματικής επαφής και, επομένως, δεν απαιτείται πλήρης σεξουαλική επαφή για τη μετάδοση.
Μια ομάδα περίπου 40 μορφών του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής και μολύνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Μερικές μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... – και πιο συγκεκριμένα οι τύποι 6,11,40,42,43,44,55,61,70,72,81,83,84,89 – μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, που δεν είναι καρκινογόνα. Ωστόσο, άλλες μορφές του ιού που επίσης επηρεάζουν τα γεννητικά όργανα, δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα.
Η εμμένουσα λοίμωξη με των υψηλής επικινδυνότητας υπότυπων του ιου HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... – και πιο συγκεκριμένα τους τύπους 16,18,31,33,35,39,45,51,52,53,56,58,59,66,68,70,73,82,85- έχουν την τάση να μην υποστρεφουν και να ενσωματώνονται στο ανθωπινο γωνιδιωμα (DNA) με αποτέλεσμα να οδηγούν αρχικά σε προκαρκινικες αλλοιώσεις– ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου (CIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου(VIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους (PIN) και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (AIN). Αυτές είναι προ-καρκινικές δυσπλασίες και ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας για να δημιουργηθεί πρέπει πρώτα να υπάρχει μόλυνση από τον HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... (αυτό ισχύει σχεδόν σε όλες της περιπτώσεις).
Τραχηλικό τεστ Παπανικολάου (Pap-test) χρησιμοποιείται για να εντοπίσει κυτταρικές ανωμαλίες και την ύπαρξη του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί.... Έτσι, γίνεται δυνατή η χειρουργική αφαίρεση κονδυλωμάτων και/ή προ-καρκινικών αλλοιώσεων, πριν εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου. Παρόλο που η χρήση του τεστ Παπανικολάου έχει μειώσει την θνησιμότητα και την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου στις ανεπτυγμένες χώρες, αυτή η ασθένεια εξακολουθεί να αποτελεί αιτία θανάτου για χιλιάδες γυναίκες κάθε χρόνο ανά τον κόσμο.
Πρόσφατα εγκρίθηκε η χρήση δύο εμβολίων (Gardasil και Cervarix) τα οποία αποτρέπουν την μόλυνση από τους πιο επικίνδυνους καρκινογόνους τύπους του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί.... Ο εμβολιασμός με τη δημιουργία προστατευτικών αντισωμάτων προφυλάσσει από τους τύπους 16 και 18 κατά 100%, δηλαδή τους δυο πιο επικίνδυνους για πρόκληση καρκίνου τύπους HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... που ευθύνονται συνολικά για το 71% των περιπτώσεων καρκίνου. Το Gardasil, ενώ περιλαμβάνει, εκτός από τους 16 και 18, και τους μη ογκογόνους τύπους 6 και 11 (αυτούς που προκαλούν κονδυλώματα) και φαίνεται πως προστατεύει ικανοποιητικά για χρονικό διάστημα μέχρι 3 χρόνια, ενώ το Cervarix, που περιλαμβάνει τους τύπους 16 και 18 φαίνεται πως προστατεύει ικανοποιητικά τουλάχιστον για 6,5 τουλάχιστον χρόνια.
Μελέτες έχουν καταδείξει ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού και τακτικού προληπτικού ελέγχου με το Τεστ Παπ μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας κατά 94%.
Στην Ελλάδα η εισαγωγή του εμβολίου στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών έγινε τον Ιανουάριο του 2008 και το ΙΚΑ, όπως τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία, καλύπτουν από τον Σεπτέμβριο του 2008 τον δωρεάν εμβολιασμό για τα κορίτσια 12-15 ετών. Από τον Ιανουάριο του 2009 γίνεται δωρεάν κάλυψη και των νεαρών γυναικών ηλικίας 16-26 ετών.
Δερματικά Κονδυλώματα
Μπορούν να εντοπιστούν στα γόνατα καθώς και στους αγκώνες.
Οι δερματικοί τύποι του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... συνήθως δεν προκαλούν κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα και δεν σχετίζονται με τον καρκίνο.
Πελματικά κονδυλώματα
Τα πελματικά κονδυλώματα εντοπίζονται στο κάτω μέρος τον ποδιών και μεγαλώνουν προς τα μέσα, προκαλώντας πόνο στο περπάτημα
Γενετικά Κονδυλώματα
Τα Γενετικά Κονδυλώματα (στα γεννητικά όργανα ή στον πρωκτό) είναι το πιο αναγνωριστικό σημείο του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί.... Παρόλο που αρκετές μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται για το 90% των περιπτώσεων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που μολύνονται από κάποια μορφή HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... των γεννητικών οργάνων περνάνε την μόλυνση γρήγορα, χωρίς να εμφανίσουν ποτέ κονδυλώματα ή κάποιο άλλο σύμπτωμα. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από το ένα άτομο στο άλλο, ακόμα και αν το μολυσμένο άτομο δεν έχει παρουσιάσει έντονα συμπτώματα.
Οι μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... που προκαλούν γενετικά κονδυλώματα δεν προκαλούν καρκίνο. Ωστόσο αν κάποιος εμφανίσει γενετικά κονδυλώματα τότε είναι πιθανό να έχει μολυνθεί και από τις “επικίνδυνες μορφές“ του ιού.
Καρκίνος
Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενοι -υψηλής επικινδυνότητας υπότυποι του ιού HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... -16,18,31,33,35,39,45,51,52,53,56,58,59,66,68,70,73,82,85, προκαλούν εμμένουσα λοίμωξη και μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου, καρκίνο του πρωκτού, καρκίνο του αιδοίου και καρκίνο του πέους.
Επιδημιολογικά, πάνω από το 90% των περιστατικών καρκίνου που οφείλονται στον HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... εμφανίζονται στον τράχηλο της μήτρας. Μερικοί τύποι του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... και ειδικά ο τύπος 16, έχει ανακαλυφθεί πως σχετίζεται με ορισμένου καρκίνους του λαιμού και του στόματος.
Ένα ιστορικό μόλυνσης από μία ή περισσότερες “υψηλού κινδύνου” μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... θεωρείται πως είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη καρκίνου (η περισσότερες μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... δεν θεωρούνται υψηλού κινδύνου), γυναίκες χωρίς ιστορικό του ιού δεν αναπτύσσουν καρκίνο του τραχήλου. Ωστόσο, η μόλυνση συνήθως καθαρίζεται γρήγορα από το ανοσοποιητικό σύστημα και δεν προλαβαίνει να αναπτυχθεί σε καρκίνο. Επειδή η διαδικασία μετατροπής των κυττάρων του τραχήλου σε καρκινικά κύτταρα είναι εξαιρετικά αργή, ο καρκίνος εμφανίζεται σε άτομα που είναι μολυσμένα με τον ιό για πολλά χρόνια, συνήθως μια δεκαετία.
Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... επίσης προκαλούν καρκίνους, ένα μεγάλο ποσοστό των καρκίνων του πρωκτού οφείλεται σε αυτές τις μορφές HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... ενώ το 25% των καρκίνων του στόματος και του λαιμού οφείλεται στον HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί.... Αν κάποιος κάνει πρωκτικό ή στοματικό σεξ με κάποιο μολυσμένο άτομο, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες να αναπτύξει ένα τέτοιου είδους καρκίνο.
Αναπνευστικό
Οι τύποι 6 και 11 του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... έχουν βρεθεί να επηρεάζουν το αναπνευστικό, σχηματίζοντας κονδυλώματα στον φάρυγγα ή σε άλλα μέρη του αναπνευστικού συστήματος, σπάνια όμως.
Αυτά τα εξογκώματα μπορεί να χρειαστούν χειρουργική για την αφαίρεσή τους και μπορούν να επέμβουν στην αναπνοή ενός ατόμου και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις να γίνουν καρκινώματα.
Μόλυνση και Μετάδοση
Απαιτείται άμεση επαφή με δέρμα ή με βλεννογόνο, των αλλοιώσεων από HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί..., για να μεταφερθεί ο ιός. Η απλή όμως μεταφορά του ιού από άτομο σε άτομο δεν είναι συνήθως ικανή να δημιουργήσει φλεγμονή. Πρέπει να υπάρξει τριβή και να προκύψουν μικροτραυματισμοί για να εισχωρήσει ο ιός στο επιθήλιο. Γι’ αυτό, η σεξουαλική επαφή (κολπική ή πρωκτική) αποτελεί τον ευκολότερο τρόπο μετάδοσης για τους HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί.... Άλλοι τύποι σεξουαλικής επαφής (τριβή των γεννητικών οργάνων με το χέρι ή μεταξύ τους, στοματο-γεννητική επαφή) είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε φλεγμονή, εφόσον υπάρχουν αμυχές στο επιθήλιο και το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργήσει καλά, θεωρούνται όμως σπανιότεροι τρόποι μετάδοσης.
Διάγνωση και Πρόληψη
Οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται από διάφορους δερματικούς τύπους του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... στην παιδική ηλικία. Ο HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... έχει την ικανότητα να παραμένει στο περιβάλλον για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και για αυτό τον λόγο αν θέλετε να αποφύγετε μόλυνση από τον ιό αποφύγετε την επαφή με επιφάνειες όπως, δάπεδα σε δημόσιες τουαλέτες κλπ.
Διάγνωση
Διάγνωση του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... γίνεται με το Τεστ Παπανικολάου καθώς και την τυποποίση του ιού με HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... DNA TEST το οποίο μας αποκαλύπτει τον υπότυπο του ιού καθώς και αν υπαρχεί συνλοίμωξη.
Τεστ Παπανικολάου
Μερικές σεξουαλικά μεταδιδόμενες μορφές του HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο, συνεχόμενη μόλυνση με της μορφές υψηλού κινδύνου είναι ένας μεγάλος παράγοντας σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις του καρκίνου του τραχήλου. Η ανάπτυξη καρκίνου από τον HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... είναι μια αργή διαδικασία και μπορεί να κρατήσει πολλά χρόνια. Σε αυτή την περίοδο τα προ-καρκινικά κύτταρα μπορούν να εντοπιστούν από το τεστ Παπ (τεστ Παπανικολάου). Το τεστ Παπ είναι μια καλή στρατηγική για την αποφυγή καρκίνου του τραχήλου. Στο τεστ Παπ ο ιατρός παίρνει κύτταρα από τον τράχηλο, τα τοποθετεί σε μια αντικειμενοφόρο πλάκα και τα κοιτάζει κάτω από μικροσκόπιο για να εντοπίσει καρκινικά κύτταρα. Αυτή η μέθοδος είναι 70% με 80% λειτουργική στην εντόπιση κυτταρικών ανωμαλιών. Λεπτομερής έρευνα του τραχήλου με κολποσκόπηση μπορεί να συστηθεί εάν το τεστ Παπανικολάου έχει δείξει κυτταρικές ανωμαλίες.
Έχει προταθεί να γίνεται τεστ Παπανικολάου για πρωκτικό καρκίνο σε μερικές υποκατηγορίες ομοφυλόφιλων ανδρών.
Εμβόλιο
Στις 8 Ιουνίου του 2006 εγκρίθηκε η χορήγηση του εμβολίου Gardasil. Το εμβόλιο προστατεύει τον οργανισμό από τους τύπους 6,11,16 και 18, από τους οποίους μόνο οι 16 και 18 μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο. Τα δημοσιευμένα στοιχεία του Gardasil δείχνουν διάρκεια 3,5 χρόνων.
Το Σεπτέμβριο του 2007 εγκρίθηκε στην Ευρώπη η χορήγηση του εμβολίου Cervarix, το οποίο παρέχει υψηλή προστασία από τους ΗPV τύπους 16 και 18 (υπεύθυνοι για το 71% των περιπτώσεων καρκίνου τραχήλου της μήτρας) για τουλάχιστον 6,5 χρόνια. Τον Ιούλιο του 2009 ανακοινώθηκε σε μια μεγάλη κλινική μελέτη ότι το Cervarix προλαμβάνει συνολικά πέντε ογκογόνα στελέχη του ιού HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... εκτός από τους 16 και 18 δίνοντας έτσι επιπλέον προστασία από τον καρκίνο κατά 11-16%. Τον Αύγουστο του 2010 εγκρίθηκε από τις Ευρωπαϊκές Αρχές και τον ΕΟΦ νέο και διευρυμένο φύλλο οδηγιών για το Cervarix με ένδειξη για προστασία από τους πέντε συχνότερους ογκογόνους τύπους του ιού HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί....
Το εμβόλιο δεν έχει παρενέργειες, εκτός από ελαφρύ τσούξιμο στην περιοχή που ένα άτομο εμβολιάστηκε. Προς το παρόν και σε όλο τον κόσμο το εμβόλιο χορηγείται μόνο σε γυναίκες και νεαρά κορίτσια με αποζημίωση από τα Ταμεία.
Προφυλακτικά
Το προφυλακτικό δεν παρέχει ουσιαστική προστασία ενάντια στον HPVΟ HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπί... αλλά μειώνει τις πιθανότητες μετάδοσης του ιού.
Θεραπεία
Ο ιός δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον οργανισμό. Μολύνει τα κύτταρα και παραμένει για πάντα μέσα τους. Όμως οι δυσπλασίες και τα κονδυλώματα μπορούν να αφαιρεθούν. Στις θεραπευτικές μεθόδους περιλαμβάνονται: η τοπική επάλειψη με αντινεοπλασματικά φάρμακα, όπως η ποδοφυλλίνη ή η 5-φθοριουρακίλη, ο καυτηριασμός, η εξαίρεση των κονδυλωμάτων με λέιζερ ή η κρυοχειρουργική αφαίρεση τους.