Οι συνήθειες που οδηγούν στο Αλτσχάιμερ!

Πώς μπορεί να προληφθεί η νόσος και ποια είναι η ιδανική ηλικία για να πάρετε τα πρώτα μέτρα

Ο τρόπος ζωής ευθύνεται για ένα στα τρία κρούσματα της νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με νέες μελέτες που παρουσιάστηκαν προ ημερών στο Διεθνές Συνέδριο της Παγκόσμιας Εταιρείας Νόσου Alzheimer (AAIC 2014).

Η νευρολόγος Παρασκευή Σακκά, πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών Αθηνών, εξηγεί ποιες είναι οι συνήθειες-εχθροί του εγκεφάλου και τι πρέπει να κάνουμε.

Τι έδειξαν οι νέες μελέτες;

Το γενικό συμπέρασμά τους ήταν ότι η νόσος Αλτσχάιμερ μπορεί να προληφθεί με την υιοθέτηση ορισμένων μέτρων, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η συστηματική γυμναστική, η υγιεινή διατροφή, η συνεχής άσκηση του μυαλού και η αποφυγή του καπνίσματος.

Η καθιστική ζωή από μόνη της, π.χ., φαίνεται πως ενοχοποιείται για σχεδόν δύο στα δέκα κρούσματα της νόσου, η νοητική «αδράνεια» για περίπου άλλα τόσα και το κάπνισμα με την κατάθλιψη για περίπου ένα στα δέκα, αν και οι αναλογίες αυτές παρουσιάζουν διακύμανση από μελέτη σε μελέτη.

Συνολικά, όμως, το 30% των κρουσμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ φαίνεται πως οφείλεται σε τροποποιήσιμους παράγοντες, συνεπώς υπάρχουν τρόποι πρόληψης.

Πόσο αποδίδει η υιοθέτηση αυτών των τρόπων πρόληψης;

Η πιο εντυπωσιακή ανακοίνωση στο συνέδριο ήταν ότι σε ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ, στο Ρότερνταμ, στη Στοκχόλμη και στην Αγγλία έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια ο επιπολασμός (δηλαδή ο αριθμός των νέων κρουσμάτων) της νόσου Αλτσχάιμερ, προφανώς επειδή εφαρμόζονται από ετών προγράμματα ελέγχου των αγγειακών παραγόντων κινδύνου.

Στους παράγοντες αυτούς ανήκουν η υπέρταση, ο διαβήτης, η αυξημένη χοληστερόλη, η παχυσαρκία και το κάπνισμα, που βεβαίως αποτελούν κυρίως επακόλουθο της κακής διατροφής και της καθιστικής ζωής.

Επιπλέον, μία μελέτη πρόληψης από την Φινλανδία (μελέτη FINGER) στην οποία συμμετείχαν επί δύο χρόνια 1.260 ηλικιωμένοι εθελοντές με αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν νόσο Αλτσχάιμερ, έδειξε πως ο κίνδυνος αυτός μπορεί να μειωθεί σημαντικά με βελτίωση της διατροφής, σωματική και νοητική άσκηση, κοινωνικοποίηση και έλεγχο των αγγειακών παραγόντων κινδύνου. Μάλιστα αυτές οι παρεμβάσεις βελτίωσαν και τις υφιστάμενες νοητικές λειτουργίες των εθελοντών.

Δηλαδή ο ρόλος των γονιδίων είναι λιγότερο σημαντικός;

Η αυστηρά κληρονομική μορφή της νόσου Αλτσχάιμερ, σε αντίθεση με την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη, είναι πολύ σπάνια. Αφορά λιγότερο από 2% του συνόλου των πασχόντων και εκδηλώνεται συνήθως σε νεότερες ηλικίες (40 έως 60 ετών).

Αυτή προκαλείται από τρία γονίδια που είναι παθογενετικά και λέγονται PS1, PS2 και APP. Ακόμη και από έναν γονέα να κληρονομήσει κανείς αυτά τα γονίδια, έχει 50% πιθανότητες να παρουσιάσει Αλτσχάιμερ.

Ολα τα άλλα κρούσματα της νόσου είναι σποραδικά και εμφανίζονται σε ηλικίες άνω των 65 ετών. Ωστόσο, τα τελευταία δύο χρόνια έχει βρεθεί ότι και σε αυτά παίζουν ρόλο κάποια γονίδια (συνολικά έχουν βρεθεί 35) τα οποία όμως έχουν απλώς προδιαθεσικό ρόλο.

Αν κάποιος φέρει κάποιο από αυτά τα γονίδια και υιοθετήσει τα μέτρα πρόληψης που προαναφέρθηκαν μπορεί να μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου ή να καθυστερήσει την εκδήλωσή της. Επιστήμονες από το Alzheimer’s Institute του Ουισκόνσιν, π.χ., παρουσίασαν στο συνέδριο μελέτη που έδειξε πως παιχνίδια όπως τα χαρτιά, τα παζλ και τα σταυρόλεξα μπορούν να συντηρήσουν τον όγκο του εγκεφάλου και τις νοητικές λειτουργίες ηλικιωμένων με προδιαθεσικά γονίδια.

Ποιες ηλικίες είναι οι πιο κρίσιμες;

Οι μέθοδοι πρόληψης πρέπει να αρχίζουν το αργότερο στη μέση ηλικία (γύρω στα 40 χρόνια), διότι έχουμε πολλά δεδομένα που υποδηλώνουν ότι η εναπόθεση των πλακών του β-αμυλοειδούς στους εγκεφάλους των ασθενών (είναι μία από τις κύριες γνωστές γενεσιουργούς αιτίες της νόσου Αλτσχάιμερ), αρχίζει 20 χρόνια πριν από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων της.

Τα 7 βήματα για μυαλό-ξυράφι

1. Να γυμνάζεστε συστηματικά. Απαιτούνται τουλάχιστον τρία 20λεπτα έντονης γυμναστικής (π.χ. τζόγγινγκ ή ποδόσφαιρο, αλλά όχι στη θέση του τερματοφύλακα) ή πέντε 30λεπτα μέτριας γυμναστικής (π.χ. βάδην με γρήγορο βήμα) την εβδομάδα. Το ιδανικό, όμως, είναι να γυμναζόμαστε 180 λεπτά την εβδομάδα, συνδυάζοντας αεροβικές ασκήσεις (περπάτημα, χαλαρό τρέξιμο, κολύμβηση, ποδηλασία) με ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης (π.χ. βάρη και μηχανήματα αντίστασης στο γυμναστήριο ή ασκήσεις με βιβλία και μπουκάλια με νερό στο σπίτι), ισορροπίας και ευλυγισίας.

2. Να τρέφεστε υγιεινά. Η διατροφή σας πρέπει να συμπεριλαμβάνει ψάρια, όσπρια, φρούτα, λαχανικά και όσπρια, 2 ποτηράκια κόκκινο κρασί την ημέρα και σποραδικά λευκό κρέας.

3. Να γυμνάζετε καθημερινά το μυαλό σας με διάφορους τρόπους. Να αρχίσετε ένα χόμπι (π.χ. κηπουρική, ζωγραφική), να διαβάζετε (π.χ. εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία), να γράφετε (π.χ. τις αγαπημένες σας συνταγές μαγειρικής), να παίζετε επιτραπέζια παιχνίδια (από παιχνίδια με τράπουλες έως τάβλι), να λύνετε παζλ και σταυρόλεξα, να βλέπετε «έξυπνα» τηλεόραση (π.χ. ντοκιμαντέρ), να κάνετε μαθήματα (π.χ. χορού) και να χρησιμοποιείτε τη σύγχρονη τεχνολογία (PC, tablets, κινητά, DVDplayer κ.λπ).

4. Μην απομονώνεστε. Φροντίστε να έχετε δραστήρια κοινωνική ζωή με συγγενείς και φίλους

5. Μην καπνίζετε. Και μην εκτίθεστε στον καπνό των τσιγάρων των άλλων.

6. Προσέξτε το σωματικό βάρος σας. Αν έχετε περιττά κιλά, πρέπει να τα χάσετε.

7. Αν έχετε αυξημένη πίεση, χοληστερόλη ή/και σάκχαρο, φροντίστε να τα ρυθμίσετε. Να θυμάστε πως ό,τι αρρωσταίνει την καρδιά, αρρωσταίνει και τον εγκέφαλο.

Ενδεικτικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής

Μεσημεριανό

1 φορά πουλερικά (κοτόπουλο ή γαλοπούλα)

2 φορές λαδερά (φασολάκια, μπάμιες κτλ)

2 φορές ψάρια (ψητά ή βραστά)

1 φορά όσπρια

1 φορά ζυμαρικά

Τα κυρίως πιάτα να συνοδεύονται πάντα από φρέσκιες σαλάτες

Βραδινό

Να προτιμάτε τοστ με άπαχο τυρί, γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά, φρούτα και σαλάτες.

Νόσος Αλτσχάιμερ

Συχνότητα

200.000 Έλληνες έχουν άνοια

55-60% των ασθενών με άνοια έχουν Αλτσχάιμερ

Έναρξη συμπτωμάτων

65 ετών και άνω για την σποραδική μορφή

40-60 ετών για την αυστηρά κληρονομική μορφή*

Αιτίες

97-98% των κρουσμάτων είναι σποραδικά

2-3% των κρουσμάτων έχουν σαφή κληρονομική αιτία*

30% των σποραδικών κρουσμάτων οφείλονται σε επτά παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής**

* Αυστηρά κληρονομική είναι η μορφή που οφείλεται σε τρία συγκεκριμένα παθογενετικά γονίδια (λέγονται PS1, PS2 και APP).

** Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, κάπνισμα, χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, παχυσαρκία, σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, κατάθλιψη

Tip

Για τους ηλικιωμένους με προβλήματα οράσεως, είναι πιο κατάλληλα τα κλασικά παιδικά βιβλία της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, διότι είναι συντομότερα σε έκταση και πιο ευανάγνωστα από τα περισσότερα βιβλία για ενήλικες

ΠΗΓΕΣ: AlzheimerAssociation International Conference 2014, Εταιρεία Νόσου Αlzheimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Related Articles

One Comment

  1. η κυρία που διαφημίζει την Max Lift μέσω της δήθεν θαυματουργής μάσκας του ελαιόλαδου θεωρεί ότι δεν φαίνεται το τράβηγμα που έχει κάνει με πλαστική που το στόμα της φτάνει μέχρι τα αυτία….. Ελεος στην ανοησία πια

Back to top button